Każda z nich to rada, każda pełni inne zadania. Rada Europejska to spotkania szefów państw Unii. Rada UE to spotkania ministrów, któzy m.in. współtworzą prawo UE. Z kolei Rada Europy to zupełnie odrębna od UE organizacja kojarzona najczęściem z prawami człowieka i trybunałem w Strasburgu.

Wybór Donalda Tuska na funkcję przewodniczącego Rady Europejskiej był szeroko komentowany tak w Polsce, jak i za granicą. Nie zawsze komentatorom oraz czytelnikom i wodzom udało się zachować jasność czy chodzi o Radę Europejską, Radę Europy czy Radę UE. Tymczasem choć są to podobnie brzmiące nazwy, mają zupełnie inne znaczenie. Poznaj trzy różne instytucje, które nierzadko są mylone.

Rada Europejska

Były premier Donald Tusk został przewodniczącym Rady Europejskiej (ang. European Council). Jest to instytucja Unii Europejskiej o kluczowym znaczeniu politycznym. Spotkania tej Rady odbywają się dwa razy w każdym półroczu. Biorą w nim udział głowy państw lub szefowie rządów państw członkowskich Unii (obecnie z ramineia Polski będzie to premier Ewa Kopacz). W razie potrzeby zwołane może być również spotkanie nadzwyczajne. Premierom i prezydentom mogą na spotkaniach Rady towarzyszyć ministrowie w dziedzinie, która akurat jest omawiana (np. ministrowie obrony, jeśli omawiane są kwestie obronności lub bezpieczeństwa). W spotkaniach Rady bierze udział także szef Komisji Europejskiej (z wybranym komisarzem, jeśli potrzebny), a czasem także szef Parlamentu Europejskiego. Na spotkaniach omawiane są bieżące sprawy, które wymagają zaangażowania najwyższych szczebli decyzyjnych. Sama Rada Europejska wyłoniła się z nieregularnych spotkań na szczycie Wspólnot Europejskich (od lat 60. ubiegłego wieku), które to Wspólnoty z czasem zostały przekształcone w Unię.

O czym decyduje Rada Europejska? Ma ona szereg uprawnień. Rada m.in. wybiera na 2,5-letnią kadencję swojego przewodniczącego (Donald Tusk) oraz wysokiego przedstawiciela UE ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (obecnie Federica Mogherini). Rada mianuje także kierownictwo Europejskiego Banku Centralnego oraz wskazuje (na podstawie wyników wyborów do Parlamentu Europejskiego) kandydata na przewodniczącego Komisji Europejskiej (obecnie Jean-Claude Juncker) i zatwierdza pełny skład Komisji. Rada Europejska jest ponadto kluczowa w procesie przyjmowania nowy państw do Unii.

Rada Unii Europejskiej

O ile wyżej opisana Rada Europejska to spotkania na najwyższym szczeblu o charakterze przede wszystkim politycznym bez uchwalania aktów prawa, o tyle Rada Unii Europejskiej to instytucja UE, która zajmuje się, wraz z Parlamentem, uchwalaniem m.in. rozporządzeń, dyrektyw oraz decyzji, które następnie są implementowane lub bezpośrednio stosowane w krajach członkowskich. Do kompetencji Rady należy także koordynowanie negocjacji i zawieranie umów między Unią a innymi państwami. Rada ma też swój udział w tworzeniu budżetu UE.

Rada UE (ang. Council of the European Council) zbiera się regularnie na spotkania w Brukseli lub Luksemburgu. Składa się zawsze z ministrów państw członkowskich Unii. Zależnie od poruszanych tematów są to ministronie spraw zagranicznych albo z innych resortów (np. rolnictwa, edukacji, środowiska, gospodarki, itd.). Spotkania Rady UE przygotowują ambasadorowie państw UE akredytowani w Brukseli. W sprawach małej wagi ambasadorowie uzgadniają wręcz treść decyzji lub aktów, które następnie odpowiedni ministrowie tylko formalnie zatwierdzają.

Rada Europy

Rada Europejska i Rada UE to instytucje Unii Europejskiej. Z kolei Rada Europy (ang. Council of Europe) to zupełnie odrębna instytucja, która powstała w niedługo po drugiej wojnie światowej, w 1949 roku. Rada liczy obecnie 47 państw członkowskich, w tym m.in. Rosję, Serbię, Ukrainę i Turcję. Rada Europy skupia się przede wszystkim na kwestii przestrzegania praw człowieka. Najbardziej znaną instytucją, która powstała w wyniku działań Rady Europy jest Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, który jest organem właściwym do rozstrzygania sporów z zakresu naruszeń Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z 1950 roku (trybunał strasburski nie jest jednak organem Rady Europy). Poza kwestiami praw człowieka Rada Europy zajmuje się także kwestiami powiązanymi dotyczącymi praw mniejszości narodowych, etnicznych, itp. Ponadto Rada inicjuje akty prawa międzynarodowego z zakresu m.in. kultury, edukacji, mediów czy ochrony środowiska naturalnego.

Organami Rady Europy są: Rada Ministrów (organ decyzyjny), Zgromadzenie Parlamentarne (organ doradczy), Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Europy (doradza w zakresie samorządności regionów i władz lokalnych), Komisarz Praw Człowieka Rady Europy (m.in. wspiera rzeczników krajowych) oraz Sekretarz Generalny (obecnie jest nim Norweg Thorbjørn Jagland).