Ministerstwo Sprawiedliwości w trakcie prac nad projektem założeń nowelizacji ustawy o postępowaniu w sprawie nieletnich odrzuciło znaczną część zgłoszonych uwag. Jednak – jak wskazuje Helsińska Fundacja Praw Człowieka (HFPC) – kluczowe z punktu widzenia ochrony nieletnich propozycje zostaną uwzględnione.
Przede wszystkim wyeliminowana zostanie możliwość użycia paralizatorów elektrycznych wobec nieletnich. Obecnie są one wykorzystywane jako środek przymusu wobec wychowanków zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich, młodzieżowych ośrodków wychowawczych oraz umieszczonych w policyjnych izbach dziecka. W tych ostatnich możliwość sięgania po paralizatory została przyznana funkcjonariuszom w ubiegłym roku ustawą o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. z 2013 r., poz. 628 ze zm.).
Sytuacja ma zostać naprawiona poprzez nowelizację ustawy o Policji (Dz.U. z 1990 r. nr 30, poz. 179 ze zm.). Z możliwych do zastosowania środków przymusu bezpośredniego wobec nieletnich zostanie wykluczona możliwość użycia energii elektrycznej. „Projektowane przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich regulować będą także przypadki umieszczania nieletniego w pokoju izolacyjnym i izolatce sanitarnej” – podkreśla ministerstwo w swoim stanowisku.
Przyjęty został również postulat zgłoszony przez rzecznika praw obywatelskich (RPO) dotyczący kwestii badań lekarskich. Zgłaszana była m.in. konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu prywatności w trakcie wykonywania badań.
Resort przychylił się również do apelu o wprowadzenie przepisów upoważniających pracowników ochrony zakładów poprawczych do kontroli osobistej osób odwiedzających wychowanków. Obecnie brak jest unormowań dotyczących przeszukania osób obcych wchodzących na teren tego typu zakładów. Zmiana ma zapewnić bezpieczeństwo w takich ośrodkach.
Ministerstwo wyjaśnia, że w tym celu w regulacji zostaną wprowadzone definicje różnych rodzajów kontroli: osobistej, dotyczącej pomieszczeń i pobieżnej. Ta ostatnia ma polegać na powierzchniowym sprawdzeniu odzieży, obuwia i innych przedmiotów, które posiada nieletni lub odwiedzający.
Legislator przychylił się też do stanowiska rzecznika, że konieczne jest wskazanie, kto i w jakich okolicznościach może dokonywać takiego przeszukania. Szczegółowe warunki dotyczące dokumentowania przeprowadzonej kontroli będą jednak określone dopiero w rozporządzeniu.

Etap legislacyjny

Projekt założeń w uzgodnieniach międzyresortowych