Polski Notariat uczestniczy w charakterze obserwatora w pracach nad międzynarodowym projektem „ Testament Europy”. Ma on na celu stworzenie wspólnego rejestru poświadczenia dziedziczenia dla wszystkich krajów Unii Europejskiej.
Instytucja pozasądowego poświadczenia prawa do spadku znana jest w innych europejskich porządkach prawnych. Stanowi ona ułatwienie dochodzenia roszczeń spadkowych oraz przyśpieszenie postępowanie w tym zakresie.
Znowelizowana ustawa Prawo o notariacie, wprowadzająca instytucję notarialnego poświadczenia dziedziczenia weszła w życie 2 października 2008 roku. Prace nad testowaniem systemu trwały do 1 marca 2009 roku, od kiedy system zaczął działać.
Za sprawą tego rozwiązania notariusze odciążyli sądy przejmując część ich obowiązków.
W Polsce nie funkcjonuje jeszcze rejestr testamentów, ale Krajowa Rada Radców Prawnych podjęła już kroki, aby zmienić obecna sytuację. Ponadto notariusze wraz z Stowarzyszeniem ARERT pracują nad stworzeniem europejskiego rejestru testamentów.
Projekt „Testament Europy”
Z inicjatywy notariatów europejskich w roku 2005 powstało Association du Reseau des Registres Testamentaires (ARERT)- Stowarzyszenie na rzecz Europejskiej Sieci Rejestrów Testamentów.
Celem projektu, który został powołany przez ARERT jest wspieranie działań na rzecz uznawania testamentów, oraz budowa systemu ułatwiającego ich poszukiwanie w całej Europie.
Potrzeba powstania takiego rejestru pojawiła się wraz z otwarciem granic, a co za tym idzie, coraz większą mobilnością obywateli.
Rejestry testamentów w Europie
Rejestry testamentów funkcjonujące w 18 krajach Unii Europejskiej nie działają jeszcze w Polsce. W 13 krajach Europy rejestry mają formę elektroniczną.
Większość krajów Europy pozwala na rejestracje testamentu również dla obywatela spoza kraju. Zgodnie z takim rozwiązaniem obywatelstwo pozostawiającego spadek nie jest warunkiem rejestracji testamentu.
Na ten moment nie jest jeszcze możliwe poszukiwanie testamentów w kilku rejestrach jednocześnie, wprowadzany system ARER ma to zmienić.
Zalety rejestru
Dzięki rejestrowi można potwierdzić czy dana osoba faktycznie sporządziła testament. Jak komentuje notariusz Lech Borzemski-prezes Krajowej Rady Notarialnej, trzeba pamiętać, że testament nieodnaleziony w praktyce równoznaczny jest z testamentem nieistniejącym.
Zgodnie z planami Krajowej Rady Notarialnej rejestr testamentów początkowo będzie miał charakter samorządowy, czyli wewnętrzny, dopiero później może się on stać rejestrem publicznym.
Zobacz także: