Stanowisko Krajowej Rady Radców Prawnych.

Krajowa Rada Radców Prawnych stwierdza, że obowiązujące regulacje dotyczące określenia zasad i wysokości wynagrodzeń profesjonalnych pełnomocników z tytułu zastępstwa procesowego wymagają zmian dostosowujących te przepisy do aktualnych warunków ekonomiczno-społecznych i wymogów wymiaru sprawiedliwości. Regulujące te kwestie, w stosunku do radców prawnych, rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 2002 roku, nie tylko z uwagi na upływ czasu, ale z powodu zmian jakie nastąpiły w ustroju sądownictwa powszechnego i zawodów świadczących pomoc prawną, a także w procedurze cywilnej oraz jakie spodziewane są w procedurze karnej, straciło swoją aktualność i funkcjonalność- czytamy w stanowisku.

W ocenie Krajowej Rady Radców Prawnych w orzekaniu przez sądy powszechne o kosztach zastępstwa dominuje obecnie, bardzo często nieuzasadniona, praktyka zasądzania kosztów wynagradzania profesjonalnych pełnomocników na poziomie stawek minimalnych. Jednocześnie część określonych w powyższym rozporządzeniu stawek minimalnych została całkowicie zdewaluowana wobec zaniechania ich waloryzacji - choćby wprost proporcjonalnej w stosunku do wzrostu minimalnych wynagrodzeń - pomimo ich ponad dziesięcioletniego obowiązywania- podkreślają autorzy wystąpienia.

Wątpliwości radców prawnych budzi przyjęte w obecnej regulacji rozwiązanie polegające na ustaleniu w jednym rozporządzeniu zasad określania kosztów wynagradzania radców prawnych za zastępstwo procesowe tak w sprawach prowadzonych z wyboru, jak i w sprawach prowadzonych z urzędu - gdzie koszty tego wynagrodzenia ponosi Skarb Państwa.

Autorzy wystąpienia podkreślają, że biorą pod uwagę możliwości budżetu państwa, a także misję solidarności społecznej, jaka spoczywa na zawodach prawniczych świadczących pomoc prawną, przez to rozumie powody utrzymywania obecnej sztywnej i na niższym poziomie - często nawet nie oddającym faktycznej pracochłonności - regulacji określającej wynagrodzenia za zastępstwo procesowe z urzędu- piszą autorzy wystąpienia.

Dalej wskazują , że przesłanie to nie powinno mieć jednak zastosowania w przypadku zastępstwa procesowego pełnionego z wyboru. Tutaj powinna mieć zastosowanie zasada adekwatności wynagrodzenia pełnomocnika procesowego do złożoności sprawy i czasu jej rozstrzygania- dodają. Koszty tego wynagrodzenia ponoszą wszak strony, w zasadzie strona przegrywająca spór. Dotychczasowa praktyka orzecznicza sądów, będąca wprawdzie nie wyłącznie następstwem obowiązujących przepisów, powoduje tymczasem, że strona wygrywająca spór nie odzyskuje nawet rozsądnie poniesionych kosztów na wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika, co przeczy zasadzie słuszności- czytamy w stanowisku.

Krajowa Rada Radców Prawnych zobowiązuje Prezydium do zainicjowania publicznych działań, także w środowiskach prawniczych, których celem byłoby wsparcie inicjatywy zmian w obowiązujących przepisach dotyczących wynagrodzenia radców prawnych i adwokatów z tytułu zastępstwa procesowego i wprowadzanie tych zmian najpóźniej wraz z zapowiadaną i opracowywaną przez Komisję Kodyfikacyjną przy Ministrze Sprawiedliwości kolejną nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego.

Źródło:KRRP