Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, iż Polska naruszyła zakaz tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego traktowania w sprawach dotyczących statusu więźnia niebezpiecznego.

Trybunał orzekł w sprawach Piechowicz przeciwko Polsce oraz Horych przeciwko Polsce

Stan faktyczny

Mirosław Piechowicz został aresztowany w czerwcu 2006 r. pod zarzutami m.in. handlu narkotykami oraz udziału w zorganizowanej grupie przestępczej. Został zakwalifikowany jako więzień niebezpieczny i był przetrzymywany w pełnej izolacji. Skarżący poddany był ciągłemu monitoringowi, kontroli osobistej oraz skuwano mu ręce i nogi za każdym razem przy opuszczeniu celi.

Te środki muszą być stosowane zawsze w przypadku nadania statusu więźnia niebezpiecznego. Takie ograniczenia stosowane były również podczas widzeń z rodziną. W trakcie pobytu skarżących w więzieniu nie pojawiły się nowe podstawy do przedłużania tego statusu.

W stosunku do M. Piechowicza ograniczenia te były stosowane przez 2 lata i 9 miesięcy. Natomiast skarżący Andrzej Horych nadal podlega takim ograniczeniom, w sumie ponad 7 lat.

Zobacz: ETPC skreślił sprawę Sroka przeciwko Polsce z listy spraw

Wyrok Trybunału

Trybunał uznał, że pierwotna decyzja o zastosowaniu statusu więźnia niebezpiecznego była zasadna ze względu na bardzo poważne zarzuty stawiane skarżącym. Jednak zdaniem ETPCz, długotrwałe stosowanie tego systemu wraz ze wszystkimi jego konsekwencjami nie było konieczne w celu zapewnienia bezpieczeństwa w jednostce.

Trybunał w wyroku wyraził wątpliwość, czy każdorazowe stosowanie kajdanek i prowadnic względem więźniów niebezpiecznych, bez względu na ich zachowanie było konieczne.

Szczególną uwagę zwrócił Trybunał na sposób przeprowadzanej kilka razy dziennie kontroli osobistej, która narusza sferę intymną i godność osobistą więźnia. W ocenie Trybunału nie była ona konieczna.

W ocenie Trybunału do stwierdzenia naruszenia art. 3 Konwencji przyczynił się również brak weryfikacji, czy istniały konkretne przyczyny przedłużania stosowania tego statusu.

W wyroku Piechowicz przeciwko Polsce ETPCz stwierdził również naruszenie art. 5 czyli prawa do wolności osobistej oraz dwukrotnie art. 8 czyli prawa do prywatności. Za naruszeniem art. 5 przemawiało długi okres stosowania tymczasowego aresztowania przez ponad cztery lata oraz brak dostępu do akt postępowania. Zaś za naruszeniem art. 8 ograniczenie Skarżącemu kontaktów z rodziną i cenzurę korespondencji.

HFPC złożyła w postępowaniu dotyczącym sprawy M. Piechowicza opinię przyjaciela sądu. W ocenie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka przyznanie statusu „więźnia szczególnie niebezpiecznego” jest rozwiązaniem, w pewnych sytuacjach koniecznym. Niemniej jednak wyjątkowość takich sytuacji nie może usprawiedliwiać łamania praw człowieka.

PS/źródło:HFPC

Zobacz także:

Wyrok ETPC w sprawie Kupczak przeciwko Polsce

ETPC: Odpowiedzialność karna za brak sprostowania narusza wolność słowa