Uzależnienie dopuszczalności drogi sądowej do dochodzenia odszkodowania od wydania przez organ administracyjny decyzji o odmowie przyznania tego odszkodowania jest zgodne z Konstytucją- orzekł Trybunał Konstytucyjny

W wyroku z 21 października Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 160 § 5 w związku z art. 160 § 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego w brzmieniu obowiązującym do czasu jego uchylenia z dniem 1 września 2004 r. przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, w zakresie, w jakim nie traktuje bezczynności organu administracji publicznej jako przesłanki dopuszczalności sądowego dochodzenia roszczenia odszkodowawczego, jest zgodny z art. 45 ust. 1 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

Zakwestionowane przez skarżących przepisy k.p.a. zostały uchylone z dniem 1 września 2004 r., lecz na mocy przepisów przejściowych mogą być nadal stosowane do stanów prawnych powstałych przed dniem ich uchylenia.

Skarżący zarzucali, że art. 160 § 4 k.p.a. naruszał prawo do sądu, bowiem opóźniał termin, w jakim strona mogła wnieść powództwo do sądu powszechnego o odszkodowanie przeciwko Skarbowi Państwa. Trybunał wskazał, że polski system prawny zna procedury, które przed skierowaniem sprawy na drogę sądową przed sądem powszechnym wymagają wyczerpania trybu administracyjnego. Ideą wprowadzenia takiej konstrukcji w art. 160 k.p.a. było to, aby sprawę odszkodowania przysługującego od Skarbu Państwa załatwiał przede wszystkim organ administracyjny. Wprowadzenie trybu administracyjnego postępowania odszkodowawczego tworzyło szansę prostszego załatwienia sprawy poszkodowanego bez konieczności wchodzenia na drogę procesu cywilnego. Postępowanie sądowe w sprawie odszkodowania nie było obligatoryjne ale przewidziane na wypadek, gdy strona była niezadowolona z rozstrzygnięcia organu administracji. Tak skonstruowana procedura mogła przyczyniać się do szybszego uzyskania przez stronę odszkodowania od Skarbu Państwa, co służyło realizacji prawa przewidzianego w art. 77 ust. 1 Konstytucji. Przepis ten gwarantuje wynagrodzenie szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działania organów władzy publicznej. Z tych względów Trybunał uznał, że kwestionowane przez skarżących przepisy nie naruszają prawa do sądu ani nie powodują nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu.

TK/KZ