W dniu 5 kwietnia Prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelizację ustawy prawo o szkolnictwie wyższym, która przewiduje zwiększoną autonomię uczelni, uproszczenie ścieżki kariery naukowej, oraz zniesienie dodatkowych opłat na studiach.

Autonomia uczelni

Nowelizacja zakłada większą autonomię programową uczelni wyższych, zagwarantować ma to przede wszystkim likwidacja sztywnych, centralnych standardów nauczania. Uczelnie zyskają swobodę w tworzeniu nowych autorskich kierunków studiów, a ich programy tworzyć będą autorytety naukowe przy wsparciu pracodawców i ekspertów w dziedzinie gospodarki.

Nowe mechanizmy wprowadzane są w oparciu o funkcjonujące w Europie tzw. Ramy Kwalifikacji. Dzięki Krajowym Ramom Kwalifikacji (KRK) dyplomy polskich uczelni będą mogły być porównywane z dyplomami z innych krajów europejskich.

Finansowanie szkolnictwa wyższego

Utrzymany zostanie dotychczasowy sposób finansowania szkolnictwa wyższego. Ponadto dodatkowe środki będą otrzymywać najlepsze uczelnie publiczne i niepubliczne, które uzyskają status Krajowych Naukowych Ośrodków Wiodących (KNOW). Dodatkowe środki trafią również do wybitnych uczonych, młodych naukowców, doktorantów i studentów.

Kariera naukowa

Nowelizacja zakłada uproszczenie ścieżki kariery naukowej. Uproszczona zostanie procedura ubiegania się o stopień doktora habilitowanego. Procedura w większym stopniu skoncentruje się na realnych osiągnięciach i dorobku naukowym, a czas jej prowadzenia skrócony zostanie z obecnych 11 do 4 miesięcy. Wprowadzony zostanie także obowiązek stosowania trybu konkursowego przy kwalifikacji na studia doktoranckie. Warunkiem otwarcia przewodu doktorskiego będzie co najmniej jedna publikacja w czasopiśmie naukowym o zasięgu krajowym lub w recenzowanym sprawozdaniu z międzynarodowej konferencji naukowej. Doktoranci otrzymają większe wsparcie finansowe, a najlepsi z nich otrzymają dodatkowe stypendium.

Reforma zwiększa otwarcie na naukowców z zagranicy. Wybitny uczony ze stopniem doktora i z istotnym dorobkiem naukowym zagranicą będzie mógł uzyskać w Polsce uprawnienia doktora habilitowanego. Ograniczeniu ulegnie także wieloetatowość. Dodatkowy etat będzie możliwy jedynie po uzyskaniu zgody rektora. Nauczyciele akademiccy będą również obowiązkowo poddawani ocenie działalności naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej. Ocena będzie dokonywana nie rzadziej niż co 2 lata, a profesorów – raz na 4 lata. Druga negatywna ocena będzie obligować rektora do rozwiązania stosunku pracy z ocenionym nauczycielem.

Współpraca świata nauki i rynku pracy

Jedną z istotnych zmian jest położenie większego nacisku na współpracę środowisk naukowych z przedstawicielami pracodawców. Szkoły zyskają możliwość kształcenia studentów przy udziale pracodawcy bądź na jego zamówienie.

Bezpłatny drugi kierunek dla najlepszych

Powstanie katalog bezpłatnych usług dla wszystkich studentów (uczelni publicznych i niepublicznych), zmieni się także system pomocy materialnej z myślą o najuboższych studentach.

Więcej studentów zyska szansę na studia bezpłatne. Drugi kierunek będzie mógł studiować każdy student, jednak aby były to studia bezpłatne, musi on uzyskać stypendium rektora za wyniki w nauce.

Reforma wejdzie w życie w dniu 1 października 2011 r.

PS/źródło:KPRM

Zobacz także:

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o RTV

Prawo o szkolnictwie wyższym zgodne z Konstytucją