W dniu 7 kwietnia 2011 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż pozbawienia emerytury mundurowej funkcjonariusza Straży Granicznej, skazanego przez sąd prawomocnym wyrokiem, jest zgodne z konstytucją.
Trybunał Konstytucyjny rozpoznawał wniosek Krajowej Komisji Wykonawczej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Służby Granicznej dotyczący pozbawienia "emerytury mundurowej", świadczeń w okresie zawieszenia dyscyplinarnego, zwolnienia ze służby, prawa do służbowego lokalu mieszkalnego, uznając kwestionowane przepisy za zgodne z konstytucją.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
1. Art. 92 ust. 3 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw jest zgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji.
2. Art. 45 ust. 2 pkt 11 ustawy z 12 października 1990 r. powołanej w punkcie 1 jest zgodny z wynikającą z art. 2 konstytucji zasadą należytej legislacji.
3. Art. 128 ust. 2 ustawy z 12 października 1990 r. powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim okres zawieszenia w czynnościach służbowych nie wlicza się do okresu służby funkcjonariusza, od którego zależy wysokość innych niż uposażenie zasadnicze świadczeń pieniężnych lub prawo do nich oraz wymiar urlopu wypoczynkowego i innych rodzajów urlopów, jest zgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji.
4. Art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin w związku z art. 12 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw jest zgodny z wynikającymi z art. 2 konstytucji zasadami niedziałania prawa wstecz oraz ochrony praw słusznie nabytych.
Definicja tzw. miejscowości pobliskiej
Znowelizowany art. 92 ust. 3 ustawy o Straży Granicznej definiuje pojęcie "miejscowości pobliskiej", w której może być zrealizowane prawo funkcjonariusza do lokalu mieszkalnego: to miejscowość, której granice administracyjne znajdują się w odległości drogowej do 30 km od granic administracyjnych miejsca pełnienia służby. W poprzedniej regulacji określenie "miejscowość pobliska" było uzależnione od czasu podróży środkami transportu publicznego. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego cechą istotną odróżniającą Straż Graniczną od funkcjonariuszy pozostałych służb mundurowych jest specyfika tej służby pełnionej w szczególnych warunkach, na obszarach na których sieć połączeń komunikacyjnych nie jest tak gęsta jak w innych regionach. Wnioskodawca nie wykazał, że dokonany przez ustawodawcę wybór cechy istotnej stanowiącej kryterium definiowania pojęcia "miejscowość pobliska", a przez to stanowiącej także kryterium różnicujące to pojęcie w kontekście regulacji dotyczących innych służb mundurowych narusza konstytucję.
Zwolnienie ze służby
Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 45 ust. l pkt. 11 ustawy o Straży Granicznej funkcjonariusz może być zwolniony ze służby po upływie 12 miesięcy od dnia zawieszenia go w czynnościach służbowych. Trybunał zwrócił uwagę, że przedłużenie okresu zawieszenia w czynnościach służbowych nie oznacza automatycznie zakazu zwolnienia funkcjonariusza ze służby przed upływem czasu zawieszenia. Celem zawieszenia jest odsunięcie funkcjonariusza od wykonywania czynności służbowych. W tym okresie funkcjonariusz otrzymuje 50% należnego uposażenia. Okres zawieszenia nie jest jednak okresem gwarancyjnym, w którym funkcjonariusz jest objęty ochroną przed zwolnieniem ze służby.
Utrata prawa do emerytury w wyniku prawomocnego skazania
Utratę prawa do emerytury reguluje art. 10 ust. 2 znowelizowanej ustawy emerytalnej służb mundurowych. Dotyczy to funkcjonariuszy prawomocnie skazanych za przestępstwo - ścigane z oskarżenia publicznego popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej - popełnione przed zwolnieniem ze służby. Przeprowadzona przez Trybunał analiza kwestionowanego art. 10 ust. 2 oraz skutków prawnych, jaki ten przepis wywołuje wykazała, ze przepis ten nie narusza zasady zakazującej działanie prawa wstecz. Trybunał przypomniał, że istotą tej zasady jest to, że wynikające z przepisów prawnych normy mogą wiązać skutki prawne tylko z faktami, które zaistniały po wejściu w życie przepisów. Nie mogą natomiast wiązać takich skutków prawnych z faktami, które zaistniałe przed wejściem w życie przepisów. Ponadto utrata prawa do zaopatrzenia emerytalnego, o której mowa w kwestionowanym przepisie wskazuje, że nie chodzi tutaj o prawo nabyte słusznie. A tylko takie prawa podlegają ochronie konstytucyjnej.
PS/źródło:TK
Zobacz także: