Departament Organizacyjny Ministerstwa Sprawiedliwości opublikował wyjaśnienia dotyczące procedury naboru na ławników w zakresie ważności dokumentów złożonych przed datą 14 czerwca 2011 roku i po tej dacie.

Sprawy zgłoszeń kandydatów na ławników są rozpoznawane na podstawie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, a także przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Nie zmienia to faktu, że przede wszystkim ocena zgłoszeń kandydatów jest rozpoznawana z pełnym wykorzystaniem przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, w szczególności z uwzględnieniem zasad ogólnych postępowania administracyjnego, zawartych w art. 7-10 k.p.a. oraz przepisów określających sposób zbierania i oceny dowodów, w tym w szczególności art. 77 i 80 k.p.a.

Z tego też powodu, Ministerstwo Sprawiedliwości zajęło stanowisko tej treści, iż rozwiązanie wątpliwości, jakie mogą powstać powinno nastąpić przy zastosowaniu reguł wynikających z orzecznictwa sądowoadministracyjnego.

Zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 kwietnia 2006 r., sygn. akt I OPS 1/06 (podjętą w składzie 7 sędziów), w sytuacji gdy nowa ustawa nie reguluje kwestii intertemporalnych, czyli jak w przypadku ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, to organy stosujące prawo powinny poprzez zastosowanie reguł wykładni rozważyć, które przepisy należałoby zastosować do konkretnej sprawy.

Sąd podkreślił, że decyzja czy dać pierwszeństwo zasadzie dalszego działania przepisów dotychczasowych, czy też zasadzie bezpośredniego działania ustawy nowej, musi każdorazowo wynikać z konkretnej sprawy, charakteru przepisów podlegających zmianie, biorąc jednocześnie pod uwagę skutki, jakie może wywołać przyjęcie jednej lub drugiej zasady, przy czym skutki te nie mogą prowadzić do rozwiązań niekorzystnych dla obywatela.

Zatem, należy podkreślić, że w ocenie Ministerstwa Sprawiedliwości, dokonanej przez pryzmat wskazanej uchwały NSA, w sprawach związanych z naborem kandydatów na ławników powinny być zastosowane przepisy sprzed wejścia w życie nowelizacji dla zgłoszeń kandydatów dokonanych przed 14 czerwca 2011 roku, a przepisów po nowelizacji ustawy dla zgłoszeń dokonanych po tej dacie wyjaśnia resort sprawiedliwości.

Istotnie, procedura naboru ławników nie dopuszcza, zgodnie z art. 162 § 10 usp, uwzględnienia zgłoszeń kandydatów, które wpłynęły po terminie 30 czerwca oraz tych, które nie spełniają wymogów formalnych, o których mowa w art. 162 § 2 - 5 usp. Jednakże jak wskazuje resort sprawiedliwości, nowelizacja ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku wprowadziła także nowe przesłanki materialnoprawne dla kandydata na ławnika, którymi są posiadanie pełnej władzy rodzicielskiej oraz w przypadku kandydata do sądu pracy – wykazanie się szczególną znajomością spraw pracowniczych.

Kryteria te nie obowiązywały w poprzednio obowiązującym stanie prawnym, czyli przed dniem 14 czerwca 2011 roku, a zatem logicznym jest, że zgłoszenie kandydata sporządzone do 13 czerwca 2011 roku nie mogło zawierać potwierdzenia spełnienia tych wymogów.

Jak wskazuje ministerstwo sprawiedliwości w związku z powyższym, należy umożliwić wszystkim kandydatom, których zgłoszenia złożone do 13 czerwca 2011 r. były do upływu tej daty prawidłowe, złożenie uzupełniających dokumentów potwierdzających spełnienie nowych kryteriów ustawowych. Tego rodzaju uzupełnienie dokonywane w tych okolicznościach nie jest w żadnym przypadku modyfikacją zgłoszenia.

PS/źródło:MS

Zobacz także:

Sędziowie przeciwni zmianom w ustroju sądów powszechnych

Nowe zasady dotyczące naboru ławników