Komisja nie może dokonywać oceny zgodności ustawodawstwa krajowego z prawem UE w ramach dochodzenia zapłaty kwot należnych z tytułu okresowej kary pieniężnej nałożonej przez Trybunał. Ocena taka podlega wyłącznej właściwości Trybunału.
Trybunał orzekł, że Komisja Europejska nie może dokonywać oceny zgodności ustawodawstwa krajowego z prawem UE w ramach dochodzenia zapłaty kwot należnych z tytułu okresowej kary pieniężnej nałożonej przez Trybunał. Ocena taka podlega wyłącznej właściwości Trybunału, a na Komisji ciążył jedynie obowiązek wszczęcia nowego postępowania w przedmiocie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.
Stan faktyczny
Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że nie uchylając krajowych przepisów uzależniających przyznanie odszkodowania osobom, które doznały uszczerbku w wyniku naruszenia prawa Unii w zakresie zamówień publicznych od wykazania winy nieumyślnej lub umyślnego działania, Portugalia uchybiła ciążącym na niej zobowiązaniom. Uznawszy, że Portugalia nie zastosowała się do tego wyroku, Komisja skierowała do Trybunału, nową skargę wnosząc o nałożenie okresowej kary pieniężnej. Trybunał orzekł, że Portugalia nie zastosowała się do jego pierwszego wyroku, ponieważ zaskarżone przepisy krajowe w dalszym ciągu nie zostały uchylone. W konsekwencji Trybunał nałożył na Portugalię okresową karą pieniężną, płatną na rzecz Komisji.
W międzyczasie, Portugalia przyjęła ustawę uchylającą sporne krajowe przepisy i ustanawiającą nowy system odszkodowań za szkody wyrządzone przez państwo. Komisja uznała jednakże, iż wspomniana ustawa nie wykonuje w sposób odpowiedni i pełny wyroku. Komisja stwierdziła jednak w tym względzie, że nowy system odszkodowań nie wprowadził zgodności prawa portugalskiego z obowiązkami spoczywającymi na tym państwie członkowskim na mocy dyrektywy dotyczącej stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych. Portugalia uchwaliła zatem ustawę zmieniającą poprzednią ustawę, stojąc jednak na stanowisku, że przyjęcie poprzedniej ustawy było w pełni wystarczające dla wykonania wyroku ETS. Komisja wskazała, że ustawa jednak nie zapewniła prawidłowego wykonania wyroku, lecz że władze portugalskie wykonały wyrok Trybunału dopiero wraz z przyjęciem ustawy zmieniającej. Co za tym idzie, Komisja zażądała od Portugalii zapłaty okresowej kary pieniężnej za okres od wyroku do dnia przyjęcia ustawy zmieniającej. Portugalia, utrzymując, że jej krajowy porządek prawny był zgodny z wyrokiem od dnia wejścia w życie pierwszej ustawy– zaskarżyła decyzję Komisji ustalającą wysokość okresowej kary pieniężnej i wniosła do Sądu o stwierdzenie jej nieważności.
Komisja miała tylko wyegzekwować należność
Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji. Wypowiedział się najpierw w kwestii swojej właściwości do orzekania w przedmiocie niniejszej skargi. Stwierdził w tym zakresie, że prawo Unii nie określa zasad wykonania wyroku Trybunału stwierdzającego uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego i nakładającego na nie obowiązek zapłaty na rzecz Komisji okresowej kary pieniężnej. Podobnie, prawo Unii nie przewiduje szczególnych zasad rozstrzygania ewentualnych sporów powstałych między państwami członkowskimi a Komisją przy okazji wykonania takiego wyroku. Sąd orzekł jednakże, że zadaniem Komisji jest wyegzekwowanie kwot należnych budżetowi Unii Europejskiej w wykonaniu wyroku Trybunału. Sąd doszedł zatem do wniosku, że jest właściwy do rozpoznania skargi przeciwko decyzji Komisji określającej kwotę należną od państwa członkowskiego z tytułu nałożonej na nie okresowej kary pieniężnej. Sąd wyjaśnił przy tym, że przy wykonywaniu tej właściwości nie może jednak naruszyć wyłącznych uprawnień Trybunału w zakresie analizy uchybienia przez państwo członkowskie zobowiązaniom, które na nim ciążą na mocy prawa Unii.
Następnie, w odniesieniu do zasadności skargi, Sąd przypomniał, iż wykonanie przez Portugalię wyroku miało polegać na uchyleniu spornych przepisów krajowych i że okresowa kara pieniężna powinna być naliczana do tego momentu. Tymczasem przepisy te zostały uchylone na mocy pierwszej ustawy. Sąd orzekł, że Komisja postąpiła niezgodnie z sentencją wyroku i w konsekwencji stwierdził nieważność decyzji Komisji.
Sąd odrzucił argumentację Komisji, zgodnie z którą miała ona obowiązek zbadać, czy stan prawny wynikający z przyjęcia ustawy stanowi prawidłową transpozycję prawa Unii. Ocena taka, po pierwsze, należy bowiem do wyłącznej właściwości Trybunału, a po drugie, wykracza poza kontrolę mającą na celu stwierdzenie, czy krajowe przepisy zostały uchylone. Sąd orzekł, że w związku z tym Komisja nie miała prawa podjąć decyzji, w ramach wykonania wyroku o niezgodności ustawy z prawem Unii, a następnie wyciągać z tego konsekwencji dla naliczania okresowej kary pieniężnej nałożonej przez Trybunał. Jeżeli uznała, że stan prawny wprowadzony na mocy nowej ustawy nie stanowi prawidłowej transpozycji prawa Unii, powinna była wszcząć nowe postępowanie w przedmiocie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.
RO/źródło:curia.pl
Zobacz także: