To prezes sądu jest uprawniony do podejmowania czynności inicjujących postępowanie egzekucyjne w zakresie orzeczonych należności sądowych – uchwalił Sąd Najwyższy.

Komornik zarządził zwrot polecenia egzekucyjnego wierzycielowi – Skarbowi Państwa (SP), reprezentowanemu przez prezesa sądu rejonowego. W ocenie komornika powinno ono zostać podpisane przez dyrektora sądu, a podpisu nie zawierało. Wierzyciel zaskarżył czynność komornika.

Zmiana przepisów

Sąd oddalił skargę. Wskazał, że obowiązujące od 1 stycznia 2013 r. przepisy ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2001 r. nr 98, poz. 1070 ze zm.), w szczególności art. 31a par. 1 pkt. 2 i 5, przewidują kompetencję dyrektora sądu do reprezentacji SP w zakresie zadań gospodarczych i finansowych sądu, gospodarowania mieniem SP a zatem również w postępowaniach związanych z egzekucją należności sądowych. Wierzyciel i tym razem był innego zdania i złożył zażalenie. Przekonywał, że żaden przepis regulujący zakres zadań dyrektora nie wymienia wprost egzekucji należności sądowych.
Przy rozpoznawaniu zażalenia sąd okręgowy nabrał wątpliwości, który z organów sądu powszechnego: prezes czy dyrektor, uprawniony jest do reprezentowania sądu jako jednostki organizacyjnej SP w postępowaniu egzekucyjnym. Przedstawił takie zagadnienie prawne Sądowi Najwyższemu.
W uzasadnieniu wniosku wskazał, że w myśl art. 179 par. 1 u.s.p. w kształcie obowiązującym od początku tego roku, do wyłącznych kompetencji dyrektora należą zadania z trzech sfer działalności sądu: finansowej, gospodarczej i inwestycyjnej. Logiczny wydaje się zatem – w ocenie sądu pytającego – wniosek, że skoro gospodarowanie powierzonym mieniem SP, w tym wierzytelnościami służącymi SP z tytułu zasądzonych należności sądowych, stanowi wyłączną kompetencję dyrektora, temu organowi sądu powinno być przypisane uprawnienie do reprezentowania SP w postępowaniach egzekucyjnych.

Podział zadań

Ten sam przepis – art. 179 – nie definiuje jednak zakresów działalności sądu w sferze finansowej, gospodarczej i inwestycyjnej, w ramach których zadania należą do wyłącznych kompetencji dyrektora. SN uchwalił więc, że w sprawach o egzekucję grzywien, kar pieniężnych, opłat sądowych i kosztów postępowania w sprawach cywilnych organem właściwym do reprezentacji Skarbu Państwa jest prezes sądu, a nie jego dyrektor.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 10 października 2013 r., sygn. akt III CZP 49/13.