Bezpłatny dostęp do centralnej bazy danych ksiąg wieczystych i wyszukiwanie w systemie elektronicznym zapewni komornikom, notariuszom, sądom, prokuraturze, policji, administracyjnym organom egzekucyjnym oraz podatkowym znowelizowana ustawa o księgach wieczystych i hipotece, którą uchwalił w piątek Sejm. Pod jednym jednak warunkiem – uzyskane w ten sposób dane muszą być niezbędne do realizacji ich zadań ustawowych.
Obecnie aby skorzystać z internetowej przeglądarki, trzeba znać numer księgi wieczystej. Znowelizowane przepisy umożliwią zaś uzyskanie informacji o nieruchomościach, które należą do konkretnej osoby, bez podawania tego numeru.
– Ułatwi to komornikom zdobycie informacji o majątku dłużników i przyspieszy egzekucję. Dostęp do tych informacji jest istotny z uwagi na szybkość, a tym samym i skuteczność egzekucji – ocenia Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej.
Aby uzyskać numer księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości dłużnika bądź informację o tym, że takiej księgi nie ma (co najczęściej oznacza, że nie jest on właścicielem działki, budynku lub mieszkania) wystarczy, że osoba uprawniona poda w przeglądarce imię i nazwisko dłużnika, numer PESEL lub imiona rodziców. Komornicy oceniają, że dłużnicy będą teraz mieli mniejsze możliwości, aby skutecznie ukrywać majątek ulokowany w nieruchomościach.
Z kolei rejenci dzięki dostępowi do Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych będą mogli np. odnaleźć i ustalić sytuację prawną nieruchomości sąsiadującej z tą, w stosunku do której sporządzają akt notarialny.
Oprócz tego Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych będzie wydawała na wniosek wszystkim zainteresowanym odpisy i wyciągi z ksiąg wieczystych oraz zaświadczenia o zamknięciu ksiąg prowadzonych w systemie informatycznym. Będą one miały moc dokumentów wydawanych prze sąd. Składającemu przez internet wniosek umożliwi zaś samodzielne wydrukowanie tych dokumentów za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Sejm uchwalił również drugą nowelę ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Nowe przepisy regulują sposób zabezpieczania hipoteką na części ułamkowej nieruchomości w razie zniesienia współwłasności przez współwłaściciela, którego udział został nią obciążony. W ten sposób dostosowuje się przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2012 r. (sygn. akt. P 15/12 ).
Nowe przepisy przewidują, że w razie gdy takiemu współwłaścicielowi przysługuje spłata albo część nieruchomości z dopłatą, to wówczas jego wierzyciel hipoteczny uzyska na wierzytelności ustawowe prawo zastawu. Nie będą zaś ważne wszelkie postanowienia umowy lub ugody sądowej w sprawie zniesienia współwłasności, które przewidują brak dopłaty lub spłaty dla wierzyciela hipotecznego.
Etap legislacyjny
Obydwa projekty skierowano do Senatu