Umowa o dożywotnie świadczenie w zamian za przeniesienie własności nieruchomości będzie funkcjonowała obok świadczeń z hipoteki odwróconej i zostanie uregulowana poza kodeksem cywilnym – przewidują założenia nowej ustawy.
Umowa ta będzie w istotny sposób różniła się od przewidzianej w prawie cywilnym umowy dożywocia. Świadczeniodawca wypłaci okresowe świadczenia pieniężne dawnemu właścicielowi i ustanowi na jego rzecz użytkowanie, aby w ten sposób zapewnić mu prawo dożywotniego zamieszkiwania w nieruchomości. Kwota okresowych świadczeń zostanie zaś wyliczona na podstawie wartości nieruchomości dokonanej przez niezależnego rzeczoznawcę majątkowego.
Właściciel mieszkania czy domu sam wybierze, co będzie pobierał po przeniesieniu własności: świadczenie w naturze od członków rodziny (wówczas najkorzystniej będzie zawrzeć umowę dożywocia uregulowaną w k.c.) czy pieniądze z funduszu hipotecznego oferującego rentę dożywotnią.
Tak przynajmniej wynika z wersji założeń ustawy o dożywotnich świadczeniach pieniężnych w zamian za przeniesienie własności nieruchomości opracowanej przez Ministerstwo Gospodarki po ostatnio prowadzonych ustaleniach z resortem finansów.
Projekt przewiduje, że rentę dożywotnią będą mogły oferować wyłącznie spółki kapitałowe prawa polskiego, europejskie spółki akcyjne oraz podmioty, które będą proponować także odwrócony kredyt hipoteczny.
– Spółki kapitałowe mają osobowość prawną, a zarządzający nimi obowiązani są chronić interes spółki, co zwiększy bezpieczeństwo obrotu – uzasadniają ten wybór autorzy projektu. – Muszą mieć też kapitał założycielski w wysokości co najmniej 500 tys. zł pokryty w całości wkładem pieniężnym i to niepochodzącym z pożyczki, kredytu lub źródeł nieudokumentowanych – zaznaczają.
Przed podpisaniem umowy fundusz hipoteczny będzie musiał przekazać potencjalnym klientom informacje na piśmie, na trwałym nośniku lub w formie elektronicznej na wskazany adres e-mail o tym, na co mogą liczyć po przeniesieniu własności mieszkania.
Później – w razie zainteresowania zawarciem umowy – przekażą także jej projekt ze wskazaniem szacunkowej wysokości przyszłych świadczeń. Ta szacunkowa wysokość będzie aktualna przez 30 dni od daty dostarczenia projektu umowy. Natomiast zanim dojdzie do zawarcia kontraktu, ostateczna wycena zostanie dokonana przez rzeczoznawcę.
Aby zabezpieczyć interesy świadczeniobiorcy w przyszłości na wypadek problemów z płynnością finansową przedsiębiorstwa projekt przewiduje obowiązkowe ustanowienie hipoteki na nieruchomości oraz obowiązek wypłaty świadczenia przez niego nawet wówczas, gdy pozbędzie się nieruchomości. W razie upadłości firmy świadczeniobiorca zaspokoi swoje roszczenia przed innymi wierzycielami.

Co znajdzie się w ostatecznej umowie

● określenie stron, miejsca i daty podpisania umowy,
● usytuowanie, powierzchnia i stan prawny nieruchomości,
● wartość nieruchomości, za jaką przenoszona jest jej własność na świadczeniodawcę,
● wysokość świadczenia, harmonogram wypłat oraz zasady i termin waloryzacji,
● zapewnienie prawa do dożywotniego zamieszkania w nieruchomości,
● ustanowienie hipoteki na nieruchomości w celu zapewnia świadczeń,
● obowiązek świadczeniodawcy prowadzenia remontów, uiszczania podatków i ubezpieczenia,
● wysokość odsetek w razie zwłoki z wypłatą świadczeń,
● koszty zawarcia umowy,
● obowiązek poinformowania świadczeniobiorcy o zmianie właściciela nieruchomości.

Etap legislacyjny
Projekt założeń po uzgodnieniach międzyresortowych