Zamiast egzekwować, wierzyciele coraz częściej sprzedają wierzytelności. Pozwala to szybko odzyskać przynajmniej część pieniędzy.
Niewielu dłużników wie, że na aukcji wierzytelności prowadzonej przez internet lub w formie tradycyjnej mogą kupić nie tylko własne długi, lecz również zadłużenie wierzyciela. To też może być sposób na uwolnienie się od groźby egzekucji komorniczej.

Na aukcji wierzytelności

Dłużnik powinien śledzić, czy na aukcjach wierzytelności nie zostało wystawione do sprzedaży zadłużenie ciążące na nim albo na jego wierzycielu. Wysokość ceny wywoławczej na takiej aukcji jest ustalona zazwyczaj znacznie poniżej wartości nominalnej wierzytelności. Przy ustalaniu jej nie są bowiem zazwyczaj doliczane należne odsetki za zwłokę.
Na aukcjach sprzedawane są na ogół wierzytelności, które mogą wkrótce się przedawnić, nawet za 20 do 30 proc. swojej wartości (tzw. świeże wierzytelności, których termin płatności upłynął zaledwie przed kilkoma miesiącami, egzekwowane są raczej przez firmy windykacyjne). Warto więc namówić np. członka najbliższej rodziny (regulaminy aukcji mogą wyłączać samych dłużników) do zakupu wystawionego na aukcji długu, co pozwoli dłużnikowi uniknąć procesu sądowego, windykacji, egzekucji komorniczej czy też wpisania go na listę dłużników w Biurze Informacji Gospodarczej.
Nabywca wierzytelności wchodzi w prawa wierzyciela. Skoro jednak jest nim członek rodziny lub przyjaciel, dłużnik łatwiej wynegocjuje z nim odroczenie terminu zapłaty, rozłożenie na raty czy spłatę pierwotnego długu, bez odsetek.

Można potrącić

Gdy na aukcji dłużnik zakupi dług ciążący na jego wierzycielu, wówczas będzie mógł potrącić swoją wierzytelność z jego wierzytelności: pod warunkiem, że przedmiotem obu są pieniądze albo rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku. W dodatku obie wierzytelności muszą być wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym. Na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się do wysokości wierzytelności niższej. Po potrąceniu do zapłaty pozostaje więc tylko nieumorzona nadwyżka po stronie tego dłużnika, który miał do zapłacenia więcej. Dodatkową korzyścią dłużnika może być sytuacja, gdy zadłużenie ciążące na swoim wierzycielu zakupi za kwotę niższą od wartości nominalnej tej wierzytelności, natomiast potrącenia dokona w wyższej, odpowiadającej rzeczywistemu zadłużeniu sumie.

Bez zgody dłużnika

Na sprzedaż długu np. na aukcji wierzyciel nie musi uzyskać zgody dłużnika. Zawierając transakcję z nabywcą przenosi wszystkie związane z wierzytelnością prawa, np. roszczenie o zaległe odsetki, oraz braki, np. przedawnienie. Może też wierzytelność zamienić albo podarować.
Nie może jednak sprzedać wierzytelności wówczas, gdy możliwość przelewu wierzytelności została wyłączona w umowie między wierzycielem a dłużnikiem. W takim przypadku sprzedaż będzie możliwa jedynie pod warunkiem uzyskania zgody dłużnika. O sprzedaży zadłużenia wierzyciel zawsze powinien powiadomić dłużnika.
Podstawa prawna
Art. 509 – 518 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).