Za czyny których osób spółka może zostać pociągnięta do odpowiedzialności na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione?
Zgodnie z ustawą z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary spółka może być pociągnięta do odpowiedzialności na zasadach w niej określonych w przypadku popełnienia czynu zabronionego przez jedną z trzech kategorii osób. Są to osoby działające w imieniu lub interesie podmiotu zbiorowego w ramach uprawnienia lub obowiązku reprezentowania go (np. członkowie zarządu), osoby dopuszczone do działania w imieniu lub interesie podmiotu w wyniku przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez członka zarządu (np. pracownik spółki kapitałowej, jeżeli został on zatrudniony przez prezesa spółki z naruszeniem jego uprawnień do podejmowania takich decyzji) oraz osoby działające w imieniu lub w interesie podmiotu za zgodą lub wiedzą zarządu (pracownik spółki upoważniony do określonego działania w imieniu spółki). W każdym przypadku warunkiem odpowiedzialności jest co najmniej możliwość przyniesienia korzyści spółce w wyniku działań jednej z tych osób.
W ustawie nie ma przepisów dotyczących winy spółki za czyny członków jej zarządu. Zatem w rzeczywistości obecne przepisy nie pozwalają na orzekanie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego, gdy czyn zabroniony popełnia członek jego zarządu (postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z 5 maja 2009 r., sygn. akt IV K 427/08).
W związku z tą luką prawną dokonano nowelizacji ustawy. Po zmianach przewiduje ona, że warunkiem odpowiedzialności będzie popełnienie czynu zabronionego przez członka zarządu w następstwie organizacji działalności spółki, która nie zapewniała uniknięcia popełnienia czynu zabronionego przez niego, podczas gdy mogło je zapewnić zachowanie należytej staranności przez organ lub przedstawiciela podmiotu zbiorowego (Dz.U. z 2011 r. nr 191, poz. 1135). Zmiana wchodzi w życie 14 listopada 2011 r.