Przedmiotem użytkowania mogą być wszelakie rzeczy, zarówno nieruchomości, jak i rzeczy ruchome.

Pan Kazimierz z Krakowa chciałby dowiedzieć się, na czym polega użytkowane rzeczy.

– Czy możliwe jest użytkowanie pieniędzy – pyta czytelnik.

Zasadniczo przedmiotem użytkowania są niezużywalne rzeczy oznaczone co do tożsamości, np. samochód czy też nieruchomość. Przedmiotem użytkowania może być również przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne. Można ustanowić użytkowanie na udziale we współwłasności rzeczy wspólnej, ale tylko jeśli mamy do czynienia ze współwłasnością ułamkową. Użytkowanie może też obejmować pieniądze lub inne rzeczy oznaczone co do gatunku. W takim przypadku użytkownik staje się z chwilą wydania ich właścicielem. Po wygaśnięciu użytkowania obowiązany jest do zwrotu według przepisów o zwrocie pożyczki. Musi więc zwrócić taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku. Taki rodzaj użytkowania jest nazywany użytkowaniem nieprawidłowym.

Użytkowanie zawiera w sobie dwa uprawnienia. Po pierwsze – prawo używania przedmiotu, a po drugie prawo pobierania pożytków. Używanie rzeczy obejmuje m.in. jej posiadanie. Może też polegać np. na zamieszkiwaniu w cudzej nieruchomości, na przechodzeniu przez grunt oddany w użytkowanie wieczyste. Natomiast pobieranie pożytków rzeczy może polegać np. na pobieraniu dochodów, jakie rzecz ta przynosi, pobieraniu płodów rolnych z użytkowanego gruntu.

Użytkowanie ma charakter osobisty, czyli jest ściśle związane z osobą użytkownika. Oznacza to, że nie można go przenieść na inną osobę. Nie może także przejść na spadkobierców użytkownika oraz nie podlega egzekucji. Niezbywalność jest cechą każdego użytkowania, bez względu na przedmiot użytkowania i osobę użytkownika. Mimo iż prawo użytkowania jest niezbywalne i w przypadku osób fizycznych wygasa najpóźniej ze śmiercią osoby, może być wykonywane samodzielnie przez użytkownika, ale może on też wykonywać to prawo za pośrednictwem innych osób, np. oddając użytkowany grunt w użyczenie, najem czy w dzierżawę.

Podstawa prawna

Art. 252 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).