Szef placówki dyplomatycznej musi nie tylko wydawać zaświadczenia o prawie do głosowania, ale również na bieżąco aktualizować wykaz osób uprawnionych do oddania głosu za granicą.

Nowe zasady obowiązujące przy sporządzaniu i aktualizacji spisu wyborców dla osób przebywających za granicą, a także sposób powiadamiania urzędów gmin o osobach objętych tym dokumentem, ale na stałe zamieszkałych w kraju, wprowadza wchodzące jutro w życie rozporządzenie ministra spraw zagranicznych. Nowe przepisy określają również sposób wydawania i ewidencjonowania zaświadczeń o prawie do głosowania.

Zadanie dla konsula

Zgodnie z nimi spis wyborców do przeprowadzania głosowania w zarządzonych wyborach dla obwodu głosowania utworzonego za granicą sporządza konsul na podstawie zgłoszenia wyborcy. Samo zgłoszenie może nastąpić zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej. Dopuszczalne jest również powiadomienie telefoniczne, telegraficzne lub za pomocą internetu. Przy formie pisemnej obowiązuje jednak specjalny wzór, który stanowi załącznik do rozporządzenia. Podaje się w nim nie tylko podstawowe dane o wyborcy, ale również informacje dotyczące miejsca zamieszkania czy preferowanego sposobu głosowania. W przypadku wątpliwości co do wiarygodności danych przekazanych przez zainteresowanego wyborcę obowiązkiem konsula będzie ich weryfikacja. W tym celu konsul będzie mógł wykorzystać wszelkie dostępne mu bazy danych lub sprawdzić wyborcę w kraju.

Gdy do konsula zgłosi się obywatel na stałe zamieszkały w kraju, jego obowiązkiem będzie również zawiadomienie właściwego urzędu gminy. Musi to zrobić najpóźniej na dwa dni przed głosowaniem. Po zawiadomieniu szef gminy, w której zamieszkuje wyborca, skreśla go z lokalnego spisu wyborców. To uniemożliwi głosowanie w dwóch miejscach podczas tych samych wyborów.

Sam spis sporządza się w dwóch egzemplarzach, oddzielnie dla każdego obwodu. Jeden z nich najpóźniej w przeddzień wyborów konsul przekazuje przewodniczącemu obwodowej komisji wyborczej, a drugi przechowuje w urzędzie konsularnym. Dokument ten jest aktualizowany przez szefa placówki dyplomatycznej do momentu jego przekazania przewodniczącemu komisji.

Specjalne zaświadczenie

To jednak nie koniec obowiązków konsula. Zgodnie z nowym rozporządzeniem gdy zainteresowany wyborca jest wpisany do spisu wyborców prowadzonego przez szefa placówki dyplomatycznej i zmienia miejsce pobytu przed dniem wyborów, na żądanie wyborcy konsul musi wydać mu zaświadczenie o prawie do głosowania. Dokument ten umożliwia głosowanie w każdej komisji wyborczej. Można go odebrać osobiście lub przez upoważnioną pisemnie osobę. W tym drugim przypadku w upoważnieniu należy wskazać imię i nazwisko, datę urodzenia oraz numer PESEL wyborcy będącego obywatelem polskim. W szczególnie uzasadnionych przypadkach konsul może wysłać wyborcy zaświadczenie listem poleconym lub w innej formie umożliwiającej potwierdzenie odbioru.

Ze spisu wyborców skreśla się osoby

● wobec których konsul wydał decyzję o ich usunięciu,

● które zostały umieszczone w spisie w wyniku oczywistej omyłki,

● którym wydano zaświadczenie o prawie do głosowania,

● niemające prawa wybierania np. ubezwłasnowolnione prawomocnym wyrokiem sądu.

Podstawa prawna

Ustawa z 1 września 2011 r. w sprawie spisu wyborców przebywających za granicą (Dz.U. 186, poz. 1108).