Skazani, w stosunku do których zostanie orzeczony zakaz wstępu na imprezy sportowe, nie będą już musieli się stawiać na komisariatach policji. Zamiast policjantów będą ich pilnować elektroniczne bransoletki, które pokażą, czy w czasie meczu pseudokibic przebywa w domu lub innym miejscu wskazanym przez sąd.
Piątego sierpnia senatorowie zajęli stanowisko w sprawie nowelizacji kilku ustaw związanych z bezpieczeństwem imprez sportowych. Zmiany w przepisach mają pomóc w zapewnieniu porządku na stadionach, odizolować od nich pseudokibiców i ekspresowo skazywać chuliganów za akty wandalizmu i bijatyki podczas imprez sportowych. Nowela zmienia przede wszystkim mechanizmy prawne dotyczące orzekania i egzekwowania zakazów stadionowych. Najważniejszą zmianą jest to, że sądy będą mogły nakazać nałożenie pseudokibicowi elektronicznej bransoletki, która będzie informowała o miejscu jego przebywania podczas wybranych spotkań piłkarskich.

Zakaz stadionowy

Zakaz wstępu na imprezy masowe, do których zaliczają się zazwyczaj zorganizowane mecze piłki nożnej, jest dzisiaj określony w art. 41b kodeksu karnego. Polega on na tym, że w pewnych przypadkach sąd może fakultatywnie orzec lub obowiązkowo orzeka taki środek karny, jeżeli zachowanie sprawcy przy popełnieniu przestępstwa wskazuje, że jego udział w imprezach masowych zagraża istotnym dobrom chronionym prawem. Chodzi tutaj między innymi o występki związane z wnoszeniem i posiadaniem broni na stadionach, bezprawne wdarcie się na jego teren, rzucanie niebezpiecznych przedmiotów na murawę czy naruszanie nietykalności ochroniarzy.
Dzisiaj zakaz stadionowy jest związany zawsze z obowiązkiem osobistego stawiennictwa w jednostce organizacyjnej policji lub w innym miejscu określonym przez właściwego terytorialnie powiatowego (rejonowego, miejskiego) komendanta policji.
Sąd, orzekając zakaz wstępu na imprezę masową, określa, w czasie których imprez skazany musi się stawić na komisariacie. Podaje przy tym nazwy dyscyplin sportowych, nazwy klubów sportowych oraz zakres terytorialny obowiązywania orzeczonego środka.

Liczy się związek

Zgodnie z uchwaloną 28 lipca 2011 r. nowelizacją ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych ustaw, sąd będzie mógł orzec lub będzie obowiązkowo orzekał zakaz wstępu na imprezę masową, jeżeli przestępstwo zostało popełnione w związku z taką imprezą, a udział sprawcy w imprezach masowych zagraża dobrom (lecz niekoniecznie istotnym) chronionym prawem.
Nowym kryterium zasadności zastosowania tego środka karnego nie będzie ocena zachowania sprawcy przy popełnieniu jakiegokolwiek przestępstwa, ale związek popełnionego przestępstwa z imprezą masową. Zakaz wstępu na imprezę masową będzie się ściśle wiązał z okolicznościami czynów popełnionych w związku z imprezą danego rodzaju.

Rzadziej na komisariacie

Przestępcy stadionowi nie będą ponadto musieli z zasady stawiać się w czasie meczów na komisariatach policji. Orzekając zakaz wstępu na imprezę masową za czyn popełniony w związku z masową imprezą sportową, sąd będzie mógł orzec obowiązek przebywania skazanego w czasie trwania niektórych imprez masowych w określonym miejscu stałego pobytu.
Wykonywanie środka będzie kontrolowane w sposób określony w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego. Przesadnie zagorzali kibice nie będą się więc mogli tłumaczyć, że pomyłkowo trafili w pobliże stadionu. Centrum monitoringu będzie zawczasu powiadamiało o terminach imprez masowych, w czasie których mają oni obowiązek przebywać w domu.
Wyjątkiem będzie sytuacja, kiedy z okoliczności popełnienia przestępstwa stadionowego będzie wynikało, że wykonanie obowiązku przebywania w miejscu wskazanym przez sąd jest niemożliwe lub jego orzeczenie jest oczywiście niecelowe, bo z góry wiadomo, że chuligan i tak go nie wypełni. Wtedy w miejsce tego obowiązku będzie orzekany standardowy dzisiaj obowiązek stawiennictwa skazanego w czasie trwania niektórych imprez masowych objętych zakazem na policji lub w innym wskazanym przez policję miejscu.

Nadajnik zamiast policjanta

Wprowadzenie możliwości elektronicznego monitorowania osób z orzeczonym zakazem wstępu na imprezę masową spowodowało konieczność zmian w ustawie o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego. Dodano do niej nowy rozdział 5a zatytułowany „Warunki wykonywania, organizowanie i kontrolowanie oraz nadzór nad wykonywaniem obowiązku przebywania w miejscu stałego pobytu w czasie trwania imprezy masowej”.
Do kontrolowania wykonywania zakazu stadionowego będzie stosowana aparatura monitorująca. O jej zastosowaniu będzie decydował sąd penitencjarny. Będzie robił to niezwłocznie po otrzymaniu odpisu prawomocnego wyroku skazującego w formie postanowienia. Przed jego wydaniem sprawdzi ewentualne przeciwwskazania do założenia elektronicznej bransoletki. Będą to na przykład warunki techniczne czy względy medyczne (wtedy sąd nakaże stawiennictwo na komisariacie policji).

Zmiana obowiązków

Sąd penitencjarny będzie jednak uprawniony do zmiany obowiązku przebywania w domu na obowiązek stawiennictwa w komisariacie policji. Będzie to robić, jeżeli skazany udaremni lub utrudni kontrolowanie przy użyciu aparatury monitorującej. Będzie tak także, gdy powstanie okoliczność uniemożliwiająca kontrolowanie skazanego przy użyciu aparatury monitorującej lub czyniąca takie kontrolowanie oczywiście niecelowym. Obowiązek przebywania w czasie imprezy sportowej w miejscu zamieszkania będzie mógł zostać ponadto czasowo zawieszony w szczególnych przypadkach uzasadnionych warunkami zdrowotnymi, rodzinnymi lub osobistymi.
Ważne jest także to, że skazany będzie każdorazowo informowany przez centralę monitorowania o terminach imprez masowych, w czasie trwania których ma on obowiązek przebywać w miejscu stałego pobytu. Terminy imprez masowych podmiot prowadzący centralę monitorowania określi na podstawie informacji przekazanych przez komendanta głównego policji.



Zakaz nawet na 6 lat

Obowiązki polegające na przebywaniu podczas meczu w domu czy stawiania się w jednostce policji orzeka się w miesiącach i latach. Pierwszy z nich połączony z koniecznością elektronicznego nadajnika będzie orzekany przez sądy na okres nie krótszy niż 6 miesięcy i nie dłuższy niż 12 miesięcy.
Obowiązek stawiennictwa w jednostce policji będzie z kolei orzekany na okres od 6 miesięcy do 6 lat. Nawet jeśli zostanie on określony w maksymalnym wymiarze, skazany, który okaże skruchę i udowodni, że poprawił swoje zachowanie, będzie mógł liczyć na łagodniejsze traktowanie.
Sąd będzie mógł zwolnić skazanego z orzeczonego obowiązku po upływie połowy okresu, na który został on na niego założony. Obowiązek będzie musiał być stosowany przynajmniej przez rok.
Z mocy ustawy zakaz wstępu na imprezę masową obejmie wszelkie imprezy masowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz mecze piłki nożnej rozgrywane przez polską kadrę narodową lub polski klub sportowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zmiany zawarte w nowelizacji w istotnym zakresie są związane z organizowanymi przez Polskę i Ukrainę mistrzostwami Europy w piłce nożnej Euro 2012. Mają też charakter uniwersalny, bo pozwolą na trwałe zwiększenie efektywności działań organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości.
Nowelizacja czeka teraz, aż poprawkami wniesionymi przez senatorów zajmie się Sejm. Większość jej przepisów ma wejść w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Zakaz stadionowy
Sąd orzeka dzisiaj wynoszący od 2 do 6 lat zakaz wstępu na mecze piłki nożnej za:
● wdarcie się na teren stadionu albo nieopuszczenie takiego miejsca wbrew żądaniu osoby uprawnionej,
● rzucanie przedmiotem mogącym stanowić zagrożenie dla innych osób,
● wnoszenie lub posiadanie na terenie obiektu broni, innych niebezpiecznych i łatwopalnych przedmiotów,
● naruszanie nietykalności cielesnej członka służby porządkowej lub służby informacyjnej,
● niszczenie urządzeń stadionowych,
● chuligańskie zakłócanie porządku na stadionie,
● publiczne nawoływanie i pochwalanie przestępczych wybryków chuligańskich.
Bezpieczeństwo na Euro 2012
Zmiany w prawie mają służące poprawie bezpieczeństwa podczas mistrzostw Euro 2012:
● skazywanie chuliganów przez sądy stadionowe,
● surowe kary za spowodowanie nieuzasadnionych interwencji służb publicznych,
● monitoring pseudokibiców z zakazami stadionowymi,
● grzywny za posiadanie noża w miejscu publicznym,
● odpowiedzialność karna za wtargnięcie na boisko,
● możliwość orzekania zakazu stadionowego na meczach reprezentacji za granicą.
Orzeczenie o zastosowaniu nadajnika
Sądowe postanowienie o zastosowaniu elektronicznego monitoringu wobec pseudokibica będzie wskazywało:
● miejsce wykonywania obowiązku przebywania, kontrolowanego przy użyciu aparatury monitorującej, oraz rodzaj podlegających zainstalowaniu środków technicznych,
● termin i sposób zgłoszenia przez skazanego podmiotowi prowadzącemu centralę monitorowania gotowości do zainstalowania elektronicznego urządzenia rejestrującego lub założenia nadajnika,
● obowiązek przebywania skazanego w miejscu stałego pobytu w czasie trwania imprez masowych, w terminach, o których będzie informowany przez centralę monitorowania,
● datę zakończenia kontrolowania obowiązku przebywania przy użyciu aparatury monitorującej.
Podstawa
Art. 5 i 10 ustawy z 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych ustaw.