Komisja Europejska proponuje ułatwienia dla mieszkańców obwodu kaliningradzkiego w codziennym przekraczaniu granicy z Polską i Litwą. Wniosek zmieniający przepisy dotyczące małego ruchu granicznego przewiduje włączenie całego obwodu kaliningradzkiego, jak również konkretnego obszaru przygranicznego po stronie polskiej, do obszaru uznawanego za strefę przygraniczną - podaje najnowszy numer Eurofleszu, biuletynu informacyjnego KE.

W efekcie więcej osób zamieszkujących w strefie przygranicznej mogłoby łatwiej przekraczać granicę oraz podróżować po obszarze sąsiadującym.

- Położenie enklawy kaliningradzkiej jest kwestią szczególną. Rozwiązanie, jakie proponuje Komisja, oznacza ułatwienia w kontaktach międzyludzkich oraz usprawnienie współpracy gospodarczej po obydwu stronach granicy, bez wpływu na kwestię bezpieczeństwa – powiedziała Cecilia Malmström, komisarz ds. wewnętrznych.

Obwód kaliningradzki należący do Federacji Rosyjskiej, w którym mieszka prawie milion osób, stał się w następstwie rozszerzenia Unii w 2004 r. jedyną enklawą na terytorium UE.

Uznanie całego obwodu kaliningradzkiego za obszar przygraniczny pozwoli zapobiec sztucznemu podziałowi tego regionu oraz ułatwi i usprawni wymianę gospodarczą i kulturalną – podkreśla się w Eurofleszu.

To nadzwyczajne rozszerzenie strefy przygranicznej w regionie Kaliningradu nie wpływa na ogólną definicję strefy przygranicznej zawartą w rozporządzeniu w sprawie małego ruchu przygranicznego (30/50 km). Poza tym nadal stosuje się wszystkie przepisy, które gwarantują bezpieczeństwo w całej strefie Schengen.

Przebieg procedury

Przyjęte w 2006 r. rozporządzenie w sprawie małego ruchu granicznego (rozporządzenie nr 1931/2006 ) stanowi wyjątek wobec ogólnych zasad kontroli na granicach zewnętrznych, określonych w kodeksie granicznym Schengen (rozporządzenie nr 562/2006 ). Pozwala ono ten państwom członkowskim na negocjowanie z krajami sąsiedzkimi umów dwustronnych, ułatwiających mały ruch graniczny w celach społecznych, ekonomicznych czy wymiany kulturalnej. Na podstawie takich umów obywatelom żyjącym w obszarach przygranicznych można przyznać specjalne pozwolenie, umożliwiające regularne przekraczanie granicy na krótki pobyt trwający kilka godzin lub jeden – dwa dni.

Cztery strefy już są i cztery w drodze

Dotychczas w życie weszły cztery takie umowy: między Węgrami i Ukrainą (styczeń 2008 r.), Słowacją i Ukrainą (wrzesień 2008 r.), Polską i Ukrainą (lipiec 2009 r.) oraz Rumunią i Mołdawią (październik 2010 r.).

Oczekuje się, że wkrótce w życie wejdą kolejne podpisane już umowy dotyczące małego ruchu na granicach Polska – Białoruś, Łotwa – Białoruś, Litwa – Białoruś, Norwegia – Federacja Rosyjska.

W Drugim sprawozdaniu Komisji Europejskiej z wdrażania i funkcjonowania przepisów dotyczących małego ruchu granicznego z lutego bieżącego roku uznano mały ruch graniczny za użyteczne narzędzie sprzyjające zwiększaniu handlu transgranicznego, wspieraniu wymiany społecznej i kulturalnej, a także współpracy między krajami sąsiadującymi.

Mały ruch graniczny znacząco ułatwia życie obywatelom w strefach przygranicznych. Zakłada rzadsze kontrole na przejściach granicznych (brak konieczności stemplowania dokumentu, specjalne przejścia wyłącznie dla mieszkańców strefy przygranicznej itd.), ułatwia też przekraczanie granicy, nie tworząc przy tym luk prawnych ani dodatkowych zagrożeń dla strefy Schengen. Wniosek zostanie teraz poddany pod dyskusję w Radzie i Parlamencie Europejskim.