Zmienią się zasady wynagradzania członków palestry. Obecnie niedopuszczalne jest zawieranie przez adwokata umowy z klientem, która przewidywałaby obowiązek zapłaty honorarium za prowadzenie sprawy uzależnionej wyłącznie od jej ostatecznego wyniku. Adwokat może jednak umówić się na dodatkowe honorarium za pozytywny wynik sprawy.
Zasady te podtrzymuje też nowy kodeks etyczny nad którym samorząd adwokacki kończy pracę. Idzie on jednak o krok dalej i pozwala adwokatom na procentowe ustalanie wynagrodzenia w zależności od wyniku sprawy prowadzonej przez niego w sądzie (tzw. success fee). Kwota ta nie będzie mogła przekroczyć 30 proc. sumy przyznanej przez sąd.
– Adwokaci albo biorą zapłatę od godziny pracy, albo małą kwotę z góry i procent od sukcesu. Nie ma wątpliwości, że ten drugi system jest lepszy dla klienta – tłumaczy Mikołaj Ostrowski, adwokat z Kancelarii Michałowski, Stefański. Taki sposób ustalania wynagrodzenia prawników zaakceptował również w jednym z ostatnich wyroków Sąd Najwyższy (wyrok z 25 maja 2011 r., sygn. akt II CSK 528/10).
Nad zmianami w swoim kodeksie etyki zawodowej pracują również radcowie prawni. Zmiany obejmą też zasady ich wynagradzania. Kodeksy etyki zawodowej poza powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, stanowią podstawę wykonywania zawodu. Za ich naruszenie zarówno adwokaci, jak i radcowie prawni ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną. Zmiany w obu etykach mają być rewolucyjne w stosunku do obecnie obowiązujących rozwiązań.

Planowane zmiany

Adwokaci będą mogli przykładowo nie tylko pełnić funkcje syndyka czy likwidatora. Członkowie palestry będą mogli także zasiadać w radach nadzorczych spółek. Za zgodne z etyką zawodową będzie uznawane również pełnienie funkcji członka zarządu i prokurenta. W tym ostatnim przypadku zastosowanie znajdzie jednak zasada, zgodnie z którą pełnienie funkcji w zarządzie spółek handlowych ma być przejściowe. Dodatkowo jego podstawą będzie wykonywanie określonego i ograniczonego w czasie zlecenia klienta dotyczącego świadczonej pomocy prawnej.
Radcowie prawni mają uregulować zasady przetwarzania danych oraz reguły obowiązujące w trakcie negocjacji. W tym pierwszym przypadku chodzi o określenie reguł postępowania z elektronicznymi danymi dotyczącymi spraw prowadzonych przez radców prawnych. Z kolei określenie zachowań etycznych w trakcie negocjacji prowadzonych na rzecz klientów to pierwsze tego rodzaju uregulowanie w kraju.
– Nowe przepisy wynikają z konieczności dostosowania zasady wykonywania wolnych zawodów do realiów współczesnego świata i stale pojawiających się zagrożeń – uzasadniają konieczność zmian przedstawiciele adwokatów i radców prawnych.

Nie zawsze w gazecie

W nowych zasadach etyki adwokackiej poza liberalizacją zajęć, jakie mogą wykonywać członkowie palestry, określono również zasady kontaktu adwokatury z mediami. Chodzi przede wszystkim o sprawy prowadzone przez adwokatów. Zgodnie z propozycją w kontaktach z dziennikarzami adwokat powinien zachować umiar.
– Chodzi o to, aby adwokaci nie przyjmowali roli rzecznika prasowego swojego klienta, a to, co mają do powiedzenia, muszą mówić w sądzie – tłumaczy Jakub Jacyna, adwokat i przewodniczący Komisji Ety- ki Zawodowej przy Naczelnej Radzie Adwokackiej. W praktyce nowe zasady postępowania w kontaktach z dziennikarzami oznaczają, że adwokat powinien reagować wyłącznie na zarzuty kierowane w stosunku do klienta, przedstawiające jego sprawę w sposób jednostronny, wybiórczy i tendencyjny.
Kodeks określi zasady postępowania w sytuacjach konfliktowych
Maciej Bobrowicz | prezes Krajowej Rady Radców Prawnych
Krajowa Izba Radców Prawnych pracuje nad nowym kodeksem etyki zawodowej. Prace nie ograniczają się jednak do zmian kosmetycznych. Chodzi przede wszystkim o zasady dotycząc przesyłu, przetwarzania i przechowywania elektronicznych danych na temat spraw prowadzonych przez radców prawnych. To także reguły związane z wykorzystywaniem internetu w pracy radcy prawnego. Zmieni się również sama systematyka kodeksu. Będzie się ona koncentrowała na rolach, które radca prawny, wykonując ten zawód, wypełnia. W odróżnieniu od poprzednich zmian w kodeksie etyki zawodowej, nowe zasady będą rewolucyjne. Projektowane reguły nie będą się więc koncentrowały tylko na funkcjonowaniu prawnika w małej kancelarii, ale również w dużych firmach prawniczych. W tym zakresie kodeks określi zasady postępowania w przypadku konfliktu interesów. Znajdą się w nim również zasady postępowania w trakcie negocjacji. Dzisiaj bowiem praca prawnika polega również na negocjowaniu pewnych rozwiązań w imieniu klienta i podkreślamy, że tam również obowiązują standardy etyczne, których należy przestrzegać. not. ŁS
Niezależność adwokacka powinna zostać zachowana
Bartosz Grohman | adwokat, członek Naczelnej Rady Adwokackiej
Osobiście nie popieram pomysłu umożliwiającego adwokatom pełnienie funkcji członka zarządu czy prokurenta w spółce kapitałowej. W tym rozwiązaniu widzę pewne zagrożenia związane z tajemnicą zawodową. Co więcej, wchodzenie do zarządu spółki spowoduje automatyczne wypaczenie niezależności adwokackiej. Przecież członkowie zarządu funkcjonują w powiązaniu z radą nadzorczą i są od niej zależni. Podlegają też służbowym relacjom. Zmiana ta jest zbyt daleko idąca. Propozycja ta stanowi również zbyt duże ograniczenie wolność adwokackiej, o którą walczymy. To przecież ona odróżnia nas od radców prawnych, którzy podlegają stosunkom służbowym i stosunkom prawa pracy. W mojej ocenie tym rozwiązaniem będą zainteresowani tylko nieliczni adwokaci.
Same rozwiązania dotyczące zasad ustalania honorarium, w tym uzależniania go od kwoty zasądzonej przez sąd, to krok w dobrym kierunku. To, czy adwokat umówi się na stawkę uzależnioną od sukcesu w danej sprawie, to kwestia tego, czy podejmie ryzyko. Niezależnie od tego takiego rozwiązania oczekują od nas klienci i musimy wyjść im naprzeciw. not. ŁS