Sejmowa komisja sprawiedliwości negatywnie zaopiniowała w czwartek poprawki zgłoszone przez PiS do projektu nowelizacji prawa o ustroju sądów. PiS chce rezygnacji ze zmian w strukturze organizacyjnej sądów i jest przeciw przepisom o sądowych dyrektorach.

Rządowy projekt zmian w Ustawie o ustroju sądów powszechnych od kilkunastu miesięcy wywołuje dyskusje w środowisku prawniczym. Szczególne kontrowersje budzą m.in. kwestie systemu oceniania sędziów i prokuratorów, zarządzania sądami oraz ich struktury. Protestują przeciwko niemu środowiska sędziowskie i prokuratorskie, krytyczna jest Krajowa Rada Sądownictwa.

Rząd proponuje m.in. wprowadzenie jako zasady, że w sądach są wydziały karne i cywilne, zaś wydziały gospodarcze, rodzinne czy pracy - już tylko można utworzyć, jeśli na danym terenie jest takie zapotrzebowanie. Te wydziały, które zostaną uznane za zbyt małe lub nieefektywne, mają być zlikwidowane.

Ponadto resort chce powierzyć obowiązki administracyjne dyrektorom sądów, którzy byliby powoływani z grona specjalistów od zarządzania. Menedżer-zarządca sądu, według propozycji resortu, ma odpowiadać za kadrę niesędziowską i infrastrukturę sądów. Zgodnie z planami przepisy o dyrektorach sądów miałyby wejść w życie dopiero od początku 2013 r. Rok 2012 miałby być natomiast poświęcony na przygotowanie się sądów do tych zmian - dyrektorzy sądów mogliby obejmować swe obowiązki w niektórych sądach przed 2013 r. na zasadzie pilotażowej, byłyby to jednak decyzje dobrowolne.

Wykreślenie tych dwóch zmian zaproponował podczas środowej debaty w Sejmie PiS, zgłaszając cztery poprawki. Jak uzasadniał ten klub, nowelizacja zbytnio poszerza wpływ resortu sprawiedliwości na sądownictwo, zaś zmiany w strukturze mogą spowodować, że na przykład sprawy rodzinne będą rozpatrywać sędziowie niewyspecjalizowani w tej dziedzinie prawa.

Wiceminister sprawiedliwości Grzegorz Wałejko odpowiadał, że zmiany mają usprawnić zarządzanie w sądach, a w projekcie nowelizacji zaznaczono, aby odnośnie przydziału spraw poszczególnym sędziom uwzględniać ich specjalizację.

Sejmowa komisja poparła jedynie cztery poprawki redakcyjne zgłoszone przez PO. Dotyczą one m.in. dostosowania przepisów projektu do uchwalonej już przez Sejm kilka tygodni temu ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Sejm będzie głosował nad całością projektu zmian w ustroju sądów i zgłoszonymi poprawkami najprawdopodobniej w piątek.

W rządowej nowelizacji zaproponowano ponadto m.in. wprowadzenie systemu indywidualnych ocen pracy sędziów i prokuratorów. Według resortu ma to pomóc słabszym sędziom poprawić orzecznictwo, a także wpłynąć na poprawę jakości funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Miałyby to być oceny opisowe, które byłyby dołączane do protokołu powizytacyjnego. Zgodnie z planami sędzia niezgadzający się z oceną mógłby złożyć swoje uwagi wraz z uzasadnieniem. Zdaniem organizacji sędziowskich system ten może godzić w niezależność sędziów.