Aby otrzymać lokal w TBS, ani najemca, ani osoby zgłoszone do wspólnego zamieszkania z nim nie mogą mieć tytułu prawnego do innego mieszkania w tej samej miejscowości.
Jan K. chce wynająć lokal w zasobach mieszkaniowych Towarzystwa Budownictwa Społecznego (TBS). Jednak osoba, która razem z nim zamieszka, ma mieszkanie w tej samej miejscowości. Czy w takiej sytuacji para otrzyma prawo do mieszkania.
Aby otrzymać lokal w TBS, ani najemca, ani osoby zgłoszone do wspólnego zamieszkania z nim nie mogą mieć tytułu prawnego do innego mieszkania w tej samej miejscowości.
– Oznacza to, że nie powinny być właścicielami mieszkań, bez względu na to, w jaki sposób nabyły je: w drodze kupna, spadku czy darowizny. Nie mogą również wynajmować lokali komunalnych przyznanych na podstawie decyzji administracyjnej – tłumaczy radca prawny Helena Markowska z Kancelarii Radców Prawnych Biernaccy.
Jednak w pewnych przypadkach towarzystwo może wynająć mieszkanie osobie, która ma tytuł prawny do lokalu w innej miejscowości. Nastąpi to wówczas, gdy zamiana miejsca zamieszkania łączy się z podjęciem przez członka gospodarstwa domowego pracy w pobliżu miejsca położenia zasobów TBS, w których znajduje się wynajmowany lokal. Takie same zasady obowiązują przy ubieganiu się o wynajem mieszkania z zasobów TBS, gdy tytuł prawny do lokalu w innej miejscowości posiada członek gospodarstwa domowego najemcy.

Kryterium dochodowe

Przyszły najemca powinien spełniać również kryterium dochodowe. W dniu zawarcia umowy najmu dochód jego gospodarstwa domowego nie może przekraczać 1,3 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w danym województwie więcej niż o określony procent, w zależności od tego, ile osób prowadzi wspólnie gospodarstwo domowe z najemcą.
Przekroczenie to nie może być większe 20 proc. w jednoosobowym gospodarstwie domowym i 80 proc. w dwuosobowym gospodarstwie domowym. Natomiast nie może być większe niż o dalsze 40 proc. na każdą dodatkową osobę w gospodarstwie domowym o większej liczbie osób.
Na żądanie TBS najemca lub osoba, która ubiega się o najem, powinna przedstawić zaświadczenie właściwego miejscowo urzędu skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych przez nią oraz osoby zgłoszone do wspólnego zamieszkania.

Deklaracja co dwa lata

Najemca ma też obowiązek składać towarzystwu deklarację o średnim miesięcznym dochodzie, jaki przypada na jego gospodarstwo domowe w poprzednim roku. Taką deklarację powinien składać raz na dwa lata, do 30 kwietnia. Gdy zaś otrzyma tytuł prawny do innego lokalu (np. odziedziczy go), to ma obowiązek o tym powiadomić niezwłocznie TBS.
TBS ma prawo wypowiedzieć umowę najmu wówczas, gdy najemca w deklaracji poda nieprawdziwe dane. Wtedy umowa zostaje wypowiedziana bez zachowania terminów wypowiedzenia.

Można utracić mieszkanie

Gdy po jej rozwiązaniu najemca będzie dalej zajmował lokal już bez tytułu prawnego, to wówczas zamiast czynszu będzie płacił miesięczne odszkodowanie za korzystanie z niego. Wysokość należnej kwoty z tego tytułu wynosi 200 proc. miesięcznego czynszu, jaki płaciłby, gdyby umowa nie została rozwiązana.
TBS może też w trzech sytuacjach wypowiedzieć umowę najmu w części dotyczącej czynszu. Robi to wówczas, gdy najemca nie złożył w terminie deklaracji o średnim miesięcznym dochodzie przypadającym na gospodarstwo domowe w poprzednim roku. Drugą przyczyną takiego wypowiedzenia jest wykazanie w deklaracji dochodów przekraczających wymagany limit, natomiast trzecia zachodzi wówczas, gdy najemca uzyskał tytuł prawny do innego mieszkania w tej samej miejscowości.
Umowa w sprawie partycypacji w kosztach budowy
● Przyszły najemca występuje do TBS o zawarcie umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu, w którym chce zamieszkać.
● TBS ustala wysokość kwoty partycypacji, która nie może przekroczyć 30 proc. kosztów budowy lokalu.
● Po rozwiązaniu umowy najmu i opróżnieniu lokalu najemca powinien otrzymać w ciągu 12 miesięcy kwotę stanowiącą odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równą udziałowi wniesionej przez niego kwoty partycypacji w kosztach.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1070 z późn. zm.).