W wyroku rozwodowym sąd wskazuje, który małżonek ponosi winę za rozkład pożycia. Może również stwierdzić, że winę ponoszą obydwoje. Natomiast na zgodne żądanie męża i żony sąd może zaniechać orzekania o winie. W takim przypadku następują skutki, jak gdyby żaden z nich nie ponosił winy.
Żona zażądała rozwodu i orzeczenia, że Jan K. ponosi winę za rozkład pożycia. Mąż wyraził wprawdzie zgodę na rozwód, ale chce, aby sąd obarczył winą oboje małżonków, albo nie ustalał jej. Czy zawsze konieczne jest orzekanie o winie?
Małżonek może w czasie trwania procesu rozwodowego zmienić swoje stanowisko co do orzeczenia o winie. Na przykład w pozwie mógł domagać się, aby sąd uznał drugiego małżonka za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, natomiast potem już w trakcie procesu wyraził zgodę na zaniechanie orzekania o winie. Aż do chwili zamknięcia rozprawy w drugiej instancji może on zmienić swoje żądanie co do ustalania winy.
– Ustalenie winy za rozkład pożycia ma wpływ na sytuację rozwiedzionych małżonków. Przede wszystkim na zakres obowiązku alimentacyjnego między nimi, a także dziedziczenia i orzeczenia o władzy rodzicielskiej zawartego w wyroku rozwodowym – wyjaśnia adwokat Michał Kosiński z Kancelarii Kosiński i Wspólnicy.
Małżonek, który został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, nie otrzyma alimentów od małżonka niewinnego nawet wówczas, gdy popadnie w niedostatek.
Natomiast w razie zaniechania orzekania o winie lub gdy oboje małżonkowie zostali uznani za winnych znajdujący się w niedostatku może domagać się zasądzenia na swoją rzecz alimentów. Obowiązek drugiego małżonka wygasa po upływie 5 lat od orzeczenia rozwodu. Jednak z uwagi na wyjątkowe okoliczności sąd ma prawo ten termin przedłużyć.
Gdy tylko jeden małżonek zostanie uznany za wyłącznie winnego, to drugiego sąd może zobowiązać do płacenia alimentów nawet wówczas, gdy nie znajdzie się on w niedostatku, ale rozwód spowodował istotne pogorszenie jego sytuacji majątkowej.
Z obowiązkiem alimentacyjnym wiąże się prawo do renty rodzinnej rozwiedzionego małżonka. Wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej wówczas, gdy spełniała wymogi określone w przepisach i miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone w wyroku lub w ugodzie sądowej.
Ważne!
Orzeczenie o winie za rozkład pożycia małżonków nie ma wpływu na sposób podziału wspólnego majątku po rozwodzie i nie wpływa na wysokość płaconych alimentów na żonę (męża) i na dzieci. Wysokość świadczenia zależy od sytuacji majątkowej i możliwości zarobkowych zobowiązanego i potrzeb uprawnionego. Natomiast prawo do połowy majątku ma zarówno małżonek winny, jak i niewinny
Podstawa prawna
Art. 57, 58 i 60 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.).