Rzecznik praw obywatelskich chce, aby Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął, czy w sprawach meldunkowych stroną postępowania jest wyłącznie osoba, co do zameldowania/wymeldowania której toczy się postępowanie administracyjne, czy także właściciel lokalu.
Rzecznik praw obywatelskich uważa, że właściciel lub najemca lokalu nie jest stroną postępowania meldunkowego. Jednak w orzecznictwie sądów administracyjnych powstały rozbieżności dotyczące zagadnienia, czy za stronę postępowania w sprawie meldunkowej należy uznać wyłącznie osobę, co do wymeldowania (zameldowania) której toczy się postępowanie administracyjne, czy też stronami takiego postępowania są także podmioty legitymujące się tytułem prawnym do lokalu, w którym zameldowana jest taka osoba (właściciele, współwłaściciele, najemcy). Dlatego też RPO skierował do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek o rozstrzygnięcie rozbieżności interpretacyjnych.
Sądy administracyjne różnie interpretują art. 28 kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis ten stanowi, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prywatny lub obowiązek. Zdaniem niektórych sądów administracyjnych taki interes w postępowaniu meldunkowym posiada – obok osoby, co do wymeldowania (zameldowania) której toczy się postępowanie administracyjne – także podmiot legitymujący się tytułem prawnym do lokalu, w którym zameldowana jest taka osoba.
Tymczasem w ocenie rzecznika praw obywatelskich właściciel lub najemca lokalu nie jest stroną postępowania meldunkowego. Jego zdaniem nie można wskazać przepisów kodeksu cywilnego ani też przepisów ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, na podstawie których właściciel lub najemca mógłby skutecznie domagać się wszczęcia przez organ ewidencji ludności postępowania w sprawie zameldowania lub wymeldowania innej osoby i udziału w takim postępowaniu.