31 marca skończył się okres ochronny dla lokatorów. Wielu zostanie wyeksmitowanych do pomieszczeń tymczasowych. Często są to kotłownie lub magazyny. Stąd trafiają na ulicę.
Przepisy dotyczące pomieszczeń tymczasowych, które kilka lat temu wprowadzano pod hasłem ochrony przed eksmisją na bruk, w rzeczywistości stały się szybką i skuteczną drogą do niej. Na ich podstawie prywatni właściciele oraz władze samorządowe usuwają lokatorów do piwnic domów mieszkalnych, opuszczonych magazynów przemysłowych, hoteli dla robotników lub noclegowni dla bezrobotnych.
Dzieje się tak, bo nie ma jasno i precyzyjnie określonych warunków, jakim powinno odpowiadać pomieszczenie tymczasowe.
– Luka w prawie pozwala eksmitować lokatorów do pomieszczeń, w których panują bardzo trudne warunki. Stamtąd ludzie trafiają prosto na ulicę – tłumaczy Piotr Ciszewski z Warszawskiego Stowarzyszenia Lokatorów.
Można ich wyrzucić, bo eksmitowani do pomieszczeń tymczasowych tracą status najemcy. Poza tym pomieszczenia te są wynajmowane przez właściciela lokalu, z którego nastąpiła eksmisja, zaledwie na kilka miesięcy. Dawni lokatorzy mogą w nich przebywać tylko przez ten okres. Jeśli w tym czasie nie znajdą nowego lokalu, trafiają na bruk.
– Niedookreśloność przepisów powoduje, że można nadużywać prawa do eksmisji – uważa Jarosław Świeczkowski, prezes Krajowej Rady Komorniczej.
Usunięcie lokatorów do pomieszczeń tymczasowych to znaczna część ogólnej liczby eksmisji. Lokatorzy na różne sposoby są nakłaniani do tego, aby zgodzili się tam przenieść.
Już za kilka miesięcy lokatorzy i właściciele mogą mieć jeszcze więcej problemów z eksmisjami. 4 listopada 2011 r. traci bowiem moc przepis o konieczności zapewnienia pomieszczenia tymczasowego. Trybunał Konstytucyjny uznał w zeszłym roku, że art. 1046 par. 4 kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, że osoby, wobec których orzeczono eksmisję bez prawa do lokalu socjalnego, mają być wykwaterowane do pomieszczeń tymczasowych, jest niezgodny z ustawą zasadniczą.
Oznacza to, że od 4 listopada (kiedy będzie już trwał zimowy okres ochronny) gminy i właściciele mieszkań nie będą już mieć obowiązku zapewniania eksmitowanym pomieszczeń tymczasowych.
Niestety, choć TK zobowiązał Sejm do dokonania zmian w ustawie, które przywrócą stan zgodności z konstytucją, nic w tej sprawie się nie dzieje.
– Ustawodawca na razie nie wyraża chęci zajęcia się tym problemem – komentuje Piotr Ciszewski.
Ponieważ nie wiadomo, w jakim kierunku pójdą zmiany, właściciele mogą chcieć w ciągu najbliższych miesięcy wykonać jak najwięcej eksmisji.
– Niepewność przyszłych rozwiązań może powodować zwiększenie liczby wniosków do komorników o wykonanie egzekucji jeszcze przed datą utraty mocy zakwestionowanego przez TK przepisu – uważa Jarosław Świeczkowski.