Zarząd ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki nawet wówczas, gdy na bieżąco spłaca ona swoje zobowiązania, jeżeli ich wartość przekracza posiadany przez nią majątek.
Członek zarządu reprezentujący spółkę powinien zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła ku temu podstawa.

Niewypłacalność spółki

– Jeżeli tego nie uczyni, ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wierzycielowi wskutek niezłożenia wniosku w powyższym terminie – mówi radca prawny Aleksandra Hulewicz z kancelarii Chajec, Don-Siemion & Żyto.
Podstawą do ogłoszenia upadłości spółki jest jej niewypłacalność. Ma ona miejsce wówczas, gdy spółka nie spłaca swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Za niewypłacalną można także uznać spółkę, której zobowiązania przekraczają wartość jej majątku. W takim przypadku nie ma znaczenia, czy wykonuje ona swoje zobowiązania na bieżąco. Zaistnienie stanu niewypłacalności wiąże się dla członków zarządu z koniecznością zgłoszenia wniosku o ogłoszenie jej upadłości. Obowiązek spoczywa na nich niezależnie od wartości niewykonanych zobowiązań czy długości opóźnienia.
Niektórzy członkowie zarządu starają się ominąć obowiązek złożenia wniosku o upadłość we wskazanym terminie, poprzez ich sporządzanie wbrew istniejącym wymogom. Takie działania spotkały się jednak z krytyką sądów.
W jednym ze swoich postanowień Sąd Najwyższy uznał, że wadliwe sporządzenie dwóch kolejnych wniosków o ogłoszenie upadłości, w następstwie czego nastąpiło przekroczenie ustawowego terminu dla dopełnienia tej czynności, należy ocenić jako niedochowanie należytej staranności.
– Z powyższego wynika, że członkowie zarządu takiej spółki nadal będą ponosić odpowiedzialność wobec niezaspokojonych wierzycieli, pomimo że podejmowali nieskuteczne próby zgłoszenia wniosku o upadłość – podkreśla Aleksandra Hulewicz.

Granice odpowiedzialności

W celu wytoczenia przez wierzyciela powództwa o odszkodowanie na podstawie przepisów prawa upadłościowego muszą zostać spełnione łącznie trzy przesłanki. Niezbędnymi warunkami powstania odpowiedzialności jest więc szkoda, brak zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki w ustawowym terminie, a także istniejący pomiędzy tymi warunkami związek przyczynowy.
W tej sytuacji ciężar dowodu co do winy członka zarządu zobowiązanego do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywać będzie na wierzycielu. Jeżeli odpowiedzialność za niewykonanie obowiązku zgłoszenia wniosku ponosi kilka osób, ich odpowiedzialność jest solidarna.
Podstawa prawna
Ustawa z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 175, poz. 1361 z późn. zm.).