Na żądanie oskarżonego sąd odwoławczy będzie musiał ponownie skontrolować postanowienie o tymczasowym aresztowaniu.
Osoby tymczasowo aresztowane uzyskają dodatkowe gwarancje, które będą umożliwiały obronę ich praw w postępowaniu karnym. Dzięki uchwalonej przez Sejm 20 stycznia 2011 r. nowelizacji kodeksu postępowania karnego oskarżeni/podejrzani będą mogli zaskarżyć postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wydanego na skutek zażalenia prokuratora. Chodzi o sytuacje, w których prokurator najpierw wnioskował o tymczasowe aresztowanie prawdopodobnego sprawcy przestępstwa, a sąd odmówił uznania wniosku. Następnie prokurator żalił się na taką decyzję i w wyniku odwołania dochodziło w końcu do zastosowania środka zapobiegawczego. Od takiej decyzji nie mógł już się jednak odwołać tymczasowo aresztowany.
Zażalenie na postanowienie sądu odwoławczego będzie rozpoznawał inny równorzędny skład tego sądu. Do tej pory w takim składzie były rozpoznawane zażalenia od wydane- go w toku postępowania odwoławczego postanowienia o przeprowadzeniu obserwacji, zastosowaniu środka zapobiegawczego lub nałożeniu kary porządkowej.
Nowy mechanizm gwarancyjny dla tymczasowo aresztowanych został do-dany do kodeksu postępowania karnego na skutek postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 9 listopada 2009 r. (sygn. akt S 7/09). Sędziowie trybunału zasygnalizowali w nim, że ustawodawca powinien w takich sytuacjach wprowadzić możliwość kontroli poziomej orzeczenia. Ma to być zasadne z kilku powodów. Tymczasowo aresztowanemu przysługuje domniemanie niewinności. Ponadto aresztowany przez sąd drugiej instancji na skutek zażalenia prokuratora powinien mieć prawo do skontrolowania niekorzystnego dla siebie postanowienia. Wynika to wprost z konstytucyjnej zasady równości broni obu stron procesowych.
