Każdy, wnosząc sprawę do sądu, musi w pozwie dokładnie wskazać dane adresowe strony. Aby uzyskać do nich dostęp musi wykazać interes prawny.
W przeciwnym razie sąd z przyczyn formalnych może zarządzić zwrot pozwu. Wskazanie w pozwie miejsca zamieszkania pozwanego przede wszystkim pozwala sądowi prawidłowo dokonywać doręczeń pism z sądu. Na podstawie miejsca zamieszkania pozwanego ustalana jest także właściwość miejscowa sądu czy jurysdykcja krajowa.
Miejsce zamieszkania to miejscowości, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu, ale nie idąc do sądu, nie wystarczy podać miejscowości i potrzebny jest dokładny adres. Jednak ustalenie dokładnego adresu przeciwnika procesowego w praktyce sprawia wiele trudności. Osoba wnosząca sprawę do sądu może jednak szukać w takiej sytuacji pomocy w odpowiednich urzędach, które w takiej nie mogą się zasłaniać ochroną danych osobowych i mają obowiązek pomóc jej ustalić miejsce zamieszkania pozywanej osoby.

Wykazać interes prawny

Aby ustalić adres, trzeba skorzystać z uprawnień, jakie daje ustawa z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 z późn. zm.). Zgodnie z jej art. 44h ust. 2 pkt 1 dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia się osobom, które wykażą w tym interes prawny. Oznacza to, że aby wykazać interes prawny, wnioskodawca powinien wskazać przepis prawa materialnego, na podstawie którego jest uprawniony do żądania udostępnienia danych osobowych innej osoby lub załączyć dokumenty potwierdzające ten interes. Interes prawny w uzyskaniu danych osobowych w przypadku dochodzenia zapłaty długu wynika już z samego faktu istnienia wierzytelności wnioskodawcy, która może być zrealizowana dopiero po ustaleniu danych dłużnika (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z 5 marca 2008 r., sygn. akt II SA/Bd 67/08, ZNSA 2008/4/135).

Udostępnić dane osobowe

Dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępniają właściwe organy na wniosek zainteresowanego podmiotu złożony w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Dane ze zbiorów meldunkowych oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia organ gminy. Dane ze zbiorów meldunkowych w odniesieniu do województwa udostępnia wojewoda. Dane ze zbioru PESEL oraz ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia minister właściwy do spraw wewnętrznych. Dane są przekazywane w formie odpowiadającej złożonemu wnioskowi.
W takich przypadkach urzędy ewidencyjne nie maja prawa zasłaniać się ochroną danych osobowych i odmawiać przekazania danych adresowych. Udostępnienie danych osobowych jest dopuszczalne, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z ustawy. Tak wynika z art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 z późn. zm.). Przetwarzanie danych osobowych może mieć miejsce ze względu na dobro publiczne, dobro osoby, której dane dotyczą, lub dobro osób trzecich w zakresie i trybie przewidzianym ustawą. Ten kto zamierza wytoczyć powództwo w celu ochrony swoich praw, realizuje właśnie swe uprawnienia w oparciu także o przepisy o danych osobowych.
PRZYKŁAD
Czy można dla pozwanego ustalić kuratora w czasie sprawy sądowej
W sytuacji gdy nie można ustalić adresu przeciwnika procesowego, wyjściem jest także możliwość skorzystania z instytucji kuratora dla pozwanego. Taką możliwość dają powodowi przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Wniosek można wtedy jednak złożyć, gdy miejsce zamieszkania lub pobytu osoby nie jest znane. Uwzględnienie wniosku zależy więc od uprawdopodobnienia tej okoliczności. Najlepiej złożyć wniosek o ustanowienie kuratora wraz z pozwem przeciwko dobie, której adres nie jest znany. Pozwoli to zapobiec zwrotowi pisma.
Podstawa prawna
Ustawa z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993, z późn. zm.).