Osoby, które podczas wojny były deportowane, także w granicach Polski sprzed 1 września 1939 r., mogą liczyć na rekompensatę - taką zmianę w przepisach uchwalił w czwartek Sejm. Dotychczasowe przepisy nie przewidywały przyznania im takich świadczeń.

Za uchwaleniem ustawy głosowało 423 posłów, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Chodzi o osoby deportowane przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich i III Rzeszę. Obowiązująca ustawa o świadczeniach pieniężnych przysługujących tym osobom definiuje deportację jako wywiezienie do pracy przymusowej na okres co najmniej sześciu miesięcy z terytorium RP w granicach sprzed 1 września 1939 r. na terytorium: III Rzeszy i terenów przez nią okupowanych w okresie wojny w latach 1939-1945; ZSRR i terenów przez niego okupowanych w okresie od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r., a po tym okresie - do roku 1948 - z terytorium obecnego państwa polskiego.

W grudniu 2009 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że takie uzależnienie prawa do świadczenia deportacyjnego od przekroczenia granicy państwa polskiego jest niezgodne z konstytucją. Podzielił tym samym zastrzeżenia Rzecznika Praw Obywatelskich, że definicja deportacji jest zbyt restrykcyjna i niedopasowana do celu ustawy.

Osoby, którym odmówiono przyznania świadczenia deportacyjnego, mają prawo do wznowienia postępowania

Po wyroku TK osoby, którym odmówiono przyznania świadczenia deportacyjnego, mają prawo do wznowienia postępowania. Ci, którzy nie ubiegali się o nie, mogą wystąpić o przyznanie świadczenia. Jak powiedział na początku stycznia p.o. kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Ciechanowski, dotyczy to około pięciu tysięcy osób.

Ogółem z terenów zajętych przez III Rzeszę deportowano bądź wysiedlono z rodzinnych miejscowości 1,7 mln Polaków. Z terenów zajętych przez ZSRR deportowano ok. 700-800 tys. ludzi.

W środę w debacie posłowie reprezentujący kluby podkreślali, że prace nad propozycją zmiany ustawy przebiegały wyjątkowo zgodnie.