Nieletni, który samowolnie oddalili się z młodzieżowego ośrodka wychowawczego lub młodzieżowego ośrodka socjoterapii, zanim zostanie przekazany dyrektorowi ośrodka, trafi do policyjnej izby dziecka. To jedno z rozwiązań, jakie znalazły się w projekcie założeń do nowelizacji ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Policja zatrzyma

Ministerstwo Sprawiedliwości, które jest autorem projektu, proponuje, aby maksymalny okres, na jaki nieletni uciekinierzy z ośrodków wychowawczych mogliby trafiać do policyjnych izb dziecka, nie przekraczał 5 dni. Ponadto proponuje się, aby policja mogła zatrzymywać nieletnich nie tylko w sytuacji, kiedy istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełnił czyn karalny.
Jeżeli zmiany stałyby się obowiązującym prawem, to wówczas nieletni mogliby trafiać do policyjnych izb dziecka także wtedy, gdy byłoby zasadne ze względu na sprawne prowadzenie postępowania wobec nieletniego, a z drugiej strony pozwalałoby powstrzymać procesu pogłębiania się u niego demoralizacji.
Zatrzymanie nieletniego w policyjnej izbie dziecka dokonane na polecenie sądu w celu wykonania czynności nie mogłoby trwać dłużej 48 godzin. Aby mieć gwarancję, że taka możliwość nie byłaby nadużywana w praktyce, resort sprawiedliwości proponuje, aby umieszczenie nieletniego w policyjnej izbie dziecka podlegało kontroli sądu. Dodatkowo sąd mógłby zarządzić jego zwolnienie.

Uprawnienia kuratora

W projekcie znalazło się wiele propozycji odnoszących się do uprawnień kuratorów sądowych. Jedna z nich dotyczy sytuacji, w której zachowanie nieletniego wskazuje, że jest on w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka. Wówczas kurator sądowy będzie mógł zobowiązać go do poddania się badaniu w celu ustalenia w organizmie obecności alkoholu lub innego środka użytego w celu wprowadzenia się w stan odurzenia przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego. Jeżeli nieletni nie będzie chciał poddać się badaniu zostanie uznany za osobę uchylającą się od nadzoru kuratora, o czym kurator będzie miał obowiązek go pouczyć. Jeżeli badania wykażą, że nieletni był w stanie nietrzeźwym lub zażywał środki odurzające, kurator wystąpi do sądu z wnioskiem o zmianę środka wychowawczego.
Ponadto Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje wprowadzenie do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich katalogu czynności, jakie kurator może wykonywać w trakcie sprawowania nadzoru nad nieletnim. Wśród nich znalazło się m.in. żądanie niezbędnych informacji i wyjaśnień od nieletniego, składanie wniosków o zmianę lub uchylenie środków wychowawczych zastosowanych w okresie próby w związku z warunkowym zwolnieniem z zakładu poprawczego czy kontrolowanie na zarządzenie sędziego rodzinnego wykonywania innych środków wychowawczych zastosowanych wobec nieletniego.

Ryczałt za nadzór

W projekcie znalazła się także propozycja, aby organizacje społeczne, zakłady pracy i osoby godne zaufania, które sprawują nadzór nad nieletnim, były za to wynagradzane. W tym celu tego typu podmioty otrzymywałyby ryczałt. O jego wysokości decydowałby sędzia rodzinny.
Zdaniem resortu sprawiedliwości przyjęcie takiego rozwiązania może zachęcić sądy rodzinne do powierzania inny podmiotom niż kurator sądowy nadzoru nad nieletnim.