Spadkodawca sporządził testament ustny. Treść takiego testamentu musi zostać jeszcze potwierdzona przez świadków obecnych przy składaniu ostatniej woli przez spadkodawcę. Powinno to nastąpić przed upływem roku od dnia złożenia oświadczenia
Prawo spadkowe wprowadza dwie możliwości stwierdzenia treści takiego testamentu. Może to nastąpić albo w sądzie albo w tzw. trybie pozasądowym.
Tryb pozasądowy stwierdzenia treści testamentu ustnego polega na tym, że jeden ze świadków albo inna osoba spisze ustne oświadczenie spadkodawcy. Musi to nastąpić przed upływem roku od dnia, w którym to oświadczenie zostało złożone. Sporządzając takie pismo, należy w nim podać miejsce i datę złożenia oświadczenia oraz datę i miejsce sporządzenia pisma. Ponadto pismo powinno zostać podpisane przez spadkodawcę oraz przez wszystkich świadków testamentu ustnego. Jednakże wystarczy tylko podpis spadkodawcy i dwóch świadków. Podpis złożony na dokumencie powinien składać się z imienia i nazwiska osoby, która go składa. Wystarczające będzie również podanie samego nazwiska. Zasada składania podpisów dotyczy zarówno spadkodawcy, jak i świadków testamentu.

Dwa pisma

Możliwe jest spisanie treści testamentu ustnego w dwóch pismach. Jeśli np. okaże się, że pierwsze pismo ma braki polegające na tym, że nie wskazano w nim miejsca sporządzenia testamentu, to istnieje możliwość uzupełnienia go poprzez sporządzenie drugiego pisma i zamieszczenie w nim brakujących elementów. Takie postępowanie będzie zgodne z prawem, jeśli pisma sporządzone będą w terminie roku od dnia złożenia ustnego oświadczenia przez spadkodawcę.
Żeby zapobiec problemom, które mogą powstać po śmierci spadkodawcy, najlepszym rozwiązaniem jest, żeby pismo zostało sporządzone przez osobę, która była świadkiem testamentu, a nie przez inną osobę, która nie była obecna przy składaniu oświadczenia woli przez spadkodawcę. Zapobiegnie to późniejszym wątpliwościom co do tego, że oświadczenie zostało spisane przez osobę, która o treści testamentu ustnego dowiedziała się nie od samego spadkodawcy, ale od innych osób, np. świadków. W sytuacji gdy oświadczenie spadkodawcy spisuje osoba nieobecna przy jego składaniu nie ma gwarancji, że osoba ta jest bezstronna i rzetelna, czego wymaga się od świadka testamentu.

Nieważność testamentu

Testament ustny będzie nieważny, jeśli pismo stwierdzające treść testamentu ustanego nie zawiera miejsca oświadczenia woli przez spadkodawcę i miejsca sporządzenia pisma, a treść testamentu nie została stwierdzona w postępowaniu sądowym. To samo będzie dotyczyło przypadku, gdy nie zamieszczono daty oświadczenia woli spadkodawcy oraz daty sporządzenia pisma. Wymóg określenia miejsca złożenia oświadczenia oraz miejsca sporządzenia pisma zostanie zachowany, jeśli będzie wskazana miejscowość, w której to nastąpiło. Jeśli chodzi o datę, to należy określić dzień, miesiąc i rok. Warunek ten zostanie również spełniony, jeśli data będzie podana w sposób opisowy, który nie będzie budził wątpliwości.

Stwierdzenie przez sąd

Jeżeli treść testamentu ustnego nie została spisana przez świadków, istnieje możliwość jej stwierdzenia przed sądem. Jednak jest to możliwe tylko w terminie sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku, czyli od śmierci spadkodawcy. W tym celu świadkowie testamentu muszą złożyć przed sądem zgodne oświadczenie co do treści testamentu ustnego. Jeśli przesłuchanie jednego ze świadków jest niemożliwe albo znacznie utrudnione, sąd może oprzeć się na zeznaniach dwóch świadków, jeśli będą one zgodne.
PRZYKŁAD
Kiedy nie jest możliwe stwierdzenie treści testamentu w sądzie
Pismo, w którym spisano treść testamentu ustnego, zaginęło, a od śmierci spadkodawcy upłynęło już sześć miesięcy. W takim przypadku nie ma już możliwości ustalenia treści testamentu przez sąd na podstawie zeznań świadków.
Podstawa prawna
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.).