Zmniejszenie do trzech liczby osób, potrzebnych do założenia stowarzyszenia i możliwość stowarzyszania się osób fizycznych z prawnymi - przewiduje projekt ustawy o zrzeszeniach autorstwa senatorów PO. Projekt jest gotowy, Senat zacznie prace nad nim prawdopodobnie jeszcze w grudniu.

"Napisaliśmy ustawę o zrzeszeniach, która stworzy odpowiednie ramy prawne dla funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego. Obecne przepisy działają hamująco na organizowanie się społeczeństwa. To rewolucyjna ustawa, która ułatwia powoływanie różnego typu zrzeszeń" - powiedział PAP senator Łukasz Abgarowicz (PO). W przyszłym tygodniu senatorowie mają przedstawić szczegóły projektu.

Dziś, zgodnie z Prawem o stowarzyszeniach z 1989 r., stowarzyszenie może założyć co najmniej 15 osób. Senatorowie chcą, aby mogły to zrobić już 3 osoby - fizyczne, lub prawne. Chodzi też o to, by umożliwić równoprawne członkostwo w stowarzyszeniach osobom fizycznym i prawnym. Prawo obywateli do zrzeszania się gwarantuje konstytucja.

Stowarzyszenie zwykłe otrzyma zdolność prawną, będzie też mogło ograniczyć w statucie wysokość odpowiedzialności materialnej. "Do tej pory zrzeszenia zwykle faktycznie nie funkcjonowały, bo po pierwsze nie miały zdolności prawnej, a więc nie mogły nawet wynająć lokalu, a po drugie - wszyscy członkowie odpowiadali za zobowiązania solidarnie do wysokości majątku" - tłumaczył Abgarowicz.

PO chce ułatwić stowarzyszeniom prowadzenie księgowości, by mogła ona przybrać formę księgi przychodów i rozchodów - do wysokości przychodów 1,2 mln euro. "Teraz nawet małe organizacje muszą prowadzić pełną księgowość, co znacząco zwiększa koszty ich funkcjonowania" - podkreślił senator PO.

Autorzy projektu uważają, że ustawa zachęci do zrzeszania się mikroprzedsiębiorstwa - działa ich w Polsce ponad 1,5 miliona. "Ta grupa w ogóle nie uczestniczy w dialogu społecznym, bo jest niezorganizowana. Bariery prowadzenia różnego rodzaju organizacji są tak duże, że ktoś, kto handluje np. pietruszką, nie zrzesza się" - tłumaczył Abgarowicz.

Projekt wprowadza nowe formuły zrzeszania się: stowarzyszenie nierejestrowe i porozumienie partnerskie, które będą mogły rejestrować się w formie elektronicznej w bazie prowadzonej w MSWiA. Będą one mogły zawiązywać się na czas określony, dla zrealizowania konkretnego celu, po czym ulegać automatycznemu rozwiązaniu. "Wyobraźmy sobie na przykład, że w sytuacji powodzi strażacy plus harcerze plus osoby fizyczne zawiązują takie porozumienie, aby wybudować kilka domów. Będą się mogli to zrobić w ciągu kilku godzin" - wskazał Abgarowicz.

Projekt ma ułatwić przekształcanie się jednych form zrzeszeń w drugie, określa też zasady tworzenia oddziałów zrzeszeń z oddzielną odpowiedzialnością prawną.

Projekt daje też stowarzyszeniom możliwość działań organizacyjnych jeszcze przed zakończeniem procedury rejestracji (w formule "stowarzyszenia w organizacji"). "Teraz przed rejestracją nie można nawet kupić długopisu inaczej niż z prywatnej kieszeni" - podkreślił senator. Zgodnie z obecnym prawem sąd rejestrowy ma termin do 3 miesięcy na rozpoznanie wniosku o rejestrację stowarzyszenia.