Pani Aneta wykupiła karnet na zajęcia fitness. Okazało się, że ze względu na uraz łokcia nie wykorzysta go. W takiej sytuacji klub musi zwrócić pieniądze.
Świadczenie usług w klubach fitness czy na basenach najczęściej odbywa się na podstawie umów zawieranych z klientami. Jednak większość praw i obowiązków konsumenta zamieszczona jest w regulaminie.
Regulamin zazwyczaj ma kluczowe znaczenie dla kształtu stosunku prawnego łączącego przedsiębiorcę z konsumentem.

Niedozwolone klauzule

Najczęściej umowy z tego typu firmami dotyczą korzystania z usług przez kilka bądź kilkanaście miesięcy i zawierane są poprzez zakup karnetu. Niestety, w większości regulaminów znajdują się postanowienia, na mocy których w przypadku rozwiązania umowy konsument nie może się domagać zwrotu opłaconego z góry abonamentu. Dzieje się tak, mimo że klient rezygnuje z zajęć, a więc przedsiębiorca zostaje zwolniony z obowiązku spełnienia świadczenia. Takie zapisy w umowach lub regulaminach należy uznać za niedozwolone postanowienie umowne. Tak bowiem stanowi art. 3853 pkt 12 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim niedozwolonym postanowieniem jest taki zapis, który wyłącza obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie niespełnione w całości lub w części, jeżeli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy lub jej wykonania.

Prawo przedsiębiorcy

Trzeba jednak pamiętać, że przedsiębiorca nie ma obowiązku zwrócenia całej kwoty, jaką konsument uiścił za niewykorzystane świadczenie. Jeżeli klient zdecyduje się wypowiedzieć umowę bez ważnych powodów, obowiązany jest zapłacić firmie wynagrodzenie za dotychczas dokonane czynności, ponieść koszty wydatków poczynionych w celu należytego wykonania zlecenia, a ponadto musi naprawić szkodę. Przy ustalaniu wysokości odszkodowania należy z kolei odliczyć choćby wartość zaoszczędzonego przez klub świadczenia, co automatycznie wyklucza możliwość ustalenia wysokości odszkodowania na poziomie równym opłacie za wykupienie karnetu. Tak bowiem stanowi art. 746 kodeksu cywilnego. Z tego wynika więc, że żądanie zapłacenia kosztów w wysokości 100 proc. ceny usługi jest rażąco wygórowaną kwotą, którą konsument ma zapłacić w przypadku niewykorzystania zakupionej usługi. Wynika to z faktu, że jeżeli uczestnik rezygnuje z usług świadczonych przez przedsiębiorcę, to nie ponosi on strat w wysokości 100 proc. ceny usług. Koszty w takiej wysokości są ponoszone jedynie wtedy, gdy konsument w pełni korzysta z wykupionego pakietu świadczeń. Tak więc gdy klient rezygnuje z dalszej realizacji umowy, jego opłata nie może być w całości zatrzymana przez usługodawcę. Przedsiębiorca powinien w takim przypadku przeanalizować, w jakim stopniu świadczenie na rzecz konsumenta zostało wykonane, i obliczyć poniesione z tego tytułu koszty. Po dokonaniu tego typu obliczeń firma ma obowiązek zwrócić klientowi kwotę za niewykorzystane świadczenie pomniejszoną o kwotę poniesionych przez siebie kosztów.

Ważne powody

Warto także podkreślić, że za decyzją klienta o rezygnacji z usług świadczonych przez przedsiębiorcę mogą stać ważne powody, takie jak np. zmiana miejsca zamieszkania czy problemy ze zdrowiem. W takim przypadku firmie nie przysługuje w ogóle prawo do odszkodowania, a jedynie do części wynagrodzenia odpowiadającej jego dotychczasowym czynnościom świadczonym na rzecz klienta.
Tak więc wykluczenie możliwości zwrotu zapłaconej ceny także w sytuacji rezygnacji z umowy z ważnych powodów należy uznać za rażące naruszenie interesów konsumentów. Takie postanowienie zawarte w regulaminie lub umowie jest bowiem sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interes konsumenta, przez co narusza art. 3851 par. 1 k.c.
PRZYKŁAD
Klient ponosi opłatę tylko za okres, w którym mógł korzystać z usług
Klient wykupił karnet na zajęcia w siłowni. W trakcie ćwiczeń uszkodził jeden z przyrządów i w związku z tym został usunięty przez właściciela siłowni. Przedsiębiorca anulował także karnet konsumenta. W takiej sytuacji właściciel ma obowiązek zwrócić klientowi pieniądze za niewykorzystane świadczenie. Nawet niezgodne z regulaminem zachowanie konsumenta nie uprawnia przedsiębiorcy do zachowania całego abonamentu przy wypowiedzeniu umowy. Klient powinien ponieść opłatę tylko za okres, w którym mógł korzystać z usług, natomiast rozliczenie za ewentualne szkody spowodowane przez konsumenta należy przeprowadzić oddzielnie.
PODSTAWA PRAWNA
Art. art. 3853 pkt 12 oraz art. 746 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).