Jak ocena oddziaływania na środowisko wpływa na czas realizacji inwestycji? Czy organy administracji nie podchodzą do tych wymagań zbyt rygorystycznie? Czy można uprościć przepisy w tym zakresie?
Jak ocena oddziaływania na środowisko wpływa na czas realizacji inwestycji? Czy organy administracji nie podchodzą do tych wymagań zbyt rygorystycznie? Czy można uprościć przepisy w tym zakresie?
Zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia inwestycyjnego na środowisko wymaga realizacja inwestycji mogącego zawsze znacząco lub też jedynie potencjalnie oddziaływać na środowisko. W przypadku innych inwestycji, ich realizacja wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem m.in.: decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, o ustaleniu lokalizacji autostrady, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, o ustaleniu lokalizacji przedsięwzięć Euro 2012, a także decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego czy też decyzji o ustaleniu lokalizacji niektórych inwestycji w zakresie terminalu paliwowego. Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko przeprowadza się w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz w ramach niektórych innych wspomnianych wyżej decyzji inwestycyjnych.
Dokonanie oceny wymaga opracowania na zlecenie wnioskodawcy raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko. Ustawa niezwykle szczegółowo i szeroko charakteryzuje niezbędne cechy tego dokumentu, przy czym celowość niektórych z nich może budzić uzasadnione wątpliwości. Wśród nich m.in. wymienia się obowiązek opisu analizowanych wariantów, w tym wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego, a także wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem ich wyboru. Zdecydowana większość wnioskodawców uzna swój wariant jako najkorzystniejszy, a zatem poczynione przez nich z obowiązku rozróżnienie między wariantem najkorzystniejszym i proponowanym wydaje się mieć całkowicie sztuczny, pozorny charakter. Dyskusyjne jest samo uprawnienie do żądania od wnioskodawcy przedstawienia wariantu najkorzystniejszego dla środowiska. Opracowanie takich wariantów winno należeć – i należy – do obowiązków właściwych organów administracji branżowej. Obowiązkiem wnioskodawcy winno być jedynie wykazanie, iż wariant proponowany nie narusza norm ochrony środowiska. To samo spostrzeżenie dotyczy racjonalnego wariantu alternatywnego.
Podobne wątpliwości budzi obowiązek dokonania analizy możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem. Pomijając już fakt, że tego rodzaju analiza wymaga z reguły umiejętności operowania socjologicznymi instrumentami analitycznymi – których znajomością przeciętny inwestor ma prawo nie dysponować – nasuwa się oczywiste pytanie: jaki to ma związek z ochroną środowiska? Wydaje się, iż w tym przypadku ustawodawca nadmiernie skomplikował procedurę opracowywania oraz treść wymaganego raportu. W sposób znaczący wpływa to na koszty realizacji inwestycji oraz wydłuża okres jej przygotowywania.
Należy postulować, aby właściwe organy w pełni korzystały z możliwości wynikających z art. 68 powołanej ustawy, uprawniającego organ określający zakres raportu do zrezygnowania z niektórych obligatoryjnych jego elementów oraz doprecyzowania pozostałych. Dlatego też, aby przyspieszyć przebieg postępowania przez uniknięcie poprawiania i uzupełniania opracowanych już raportów, w art. 69 ust. 1 ustawy umożliwiono wnioskodawcom – zamierzającym realizować przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko – złożenie w miejsce raportu karty informacyjnej przedsięwzięcia wraz z wnioskiem o określenie zakresu raportu.