Zgodnie z art. 68 ust. 2c ustawy o gospodarce nieruchomościami właściwy organ może odstąpić od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty przy sprzedaży mieszkania z zasobu gminy w innych przypadkach niż określone w ustawie. Odstąpienie takie może jednak nastąpić po uprzednim uzyskaniu zgody rady gminy w tym zakresie.
PROBLEM
Jakie są możliwości wyrażania zgody na odstąpienie od obowiązku zwrotu bonifikaty udzielonej przy sprzedaży mieszkania komunalnego?
MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY INFORMUJE
Wynikający z art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami obowiązek zwrotu bonifikaty udzielonej od ceny sprzedaży nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny został wprowadzony w celu należytego zabezpieczenia prawidłowej i racjonalnej gospodarki publicznymi zasobami nieruchomości lokalowych. Dopuszczając w art. 68 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami możliwość sprzedaży prawa po cenie znacznie niższej niż cena rynkowa, wprowadził instrumenty chroniące przed praktykami wykorzystywania preferencyjnych warunków nabycia mieszkania w celu osiągnięcia osobistego zysku. Tym samym wyjątki od tej reguły mogą być dopuszczane wyłącznie w szczególnych przypadkach.
Jeden z wyjątków od powyższej reguły został określony w art. 68 ust. 2a pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami i dotyczy przeznaczenia środków finansowych uzyskanych ze sprzedaży lokalu nabytego z zasobu publicznego na nabycie lokalu mieszkalnego lub nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe. Uzależniając zwolnienie z obowiązku zwrotu bonifikaty od faktu nabycia nieruchomości, w istocie zawężono zakres działania przepisu. Czynność prawna nabycia nieruchomości dokonywana jest bowiem na podstawie aktu notarialnego, którego odpis jest każdorazowo przekazywany przez notariusza m.in. do organu prowadzącego kataster nieruchomości, a dane z niego wynikające, w tym informacja o zmianie właściciela lokalu mieszkalnego, wykazywane są w katastrze nieruchomości, a następnie przekazywane do organów właściwych w sprawach podatków lokalnych, w tym podatków od nieruchomości. W szczególności na tych podstawach właściwe organy uzyskują informację o fakcie zawarcia transakcji przez osobę zobowiązaną do zwrotu bonifikaty oraz mają możliwość jednoznacznej weryfikacji spełnienia warunku określonego w art. 68 ust. 2a pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, co z kolei zapewnia eliminację przypadków nadużywania preferencji wynikających z omawianych przepisów.
Uzasadnieniem dla wprowadzenia takiej regulacji była możliwość zaistnienia w praktyce bardzo różnorodnych sytuacji, których nie sposób było przewidzieć w przepisach ustawy. Właściwy organ upoważniony do gospodarowania nieruchomościami publicznymi powinien każdorazowo indywidualnie oceniać zaistniałe sytuacje i podejmować decyzje o sposobie ich rozwiązania z zastosowaniem obowiązujących regulacji prawnych oraz z uwzględnieniem zasady określonej w art. 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którą właściwe organy działające za Skarb Państwa i jednostkę samorządu terytorialnego są zobowiązane do gospodarowania nieruchomościami w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki (na podstawie odpowiedzi na interpelację nr 8920).