Bez ewidencji gruntów i budynków wszelkie ustalenie granic nieruchomości byłoby niemożliwe. Informacje o gruntach, budynkach i lokalach są jawne i powszechnie dostępne.
Każda nieruchomość powinna mieć wytyczone i oznaczone granice na gruncie. Gdy nie są one jasno określone, na przykład z upływem czasu nastąpiło ich zatarcie albo wystąpiły inne zdarzenia, które spowodowały wątpliwości co do ich przebiegu lub powstał spór co do przebiegu linii granicznej między właścicielami sąsiednich nieruchomości, konieczne jest przeprowadzenie postępowania rozgraniczającego. Jego celem jest ustalenie przebiegu granicy w terenie, czyli prawa własności do gruntu. Krótko mówiąc, wyniki postępowania rozgraniczającego mają umożliwić postawienie, zgodnie z prawem, płotu między posiadłościami sąsiadów.
Przepisy związane z rozgraniczeniem nieruchomości to przede wszystkim ustawa z 17 maja 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2005 r. nr 240, poz. 2027 ze zm.), rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji i ministera rolnictwa i gospodarki żywnościowej z 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczenia nieruchomości (Dz.U. nr 45, poz. 453 ze zm.) oraz na przepisy kodeksu cywilnego.
Generalnie ustalenie granic nieruchomości służy określonemu celowi, jakim jest ustalenie terytorialnego zasięgu uprawnień właściciela gruntu. Istotnym elementem, bez którego nie jest możliwe ustalenie granic, jest ewidencja gruntów i budynków. Przepisy, które regulują funkcjonowanie ewidencji gruntów i budynków, zawarte są w prawie geodezyjnym i kartograficznym.

Informacje w ewidencji

Ewidencja gruntów i budynków zawiera informacje dotyczące:
● gruntów – ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów,
● budynków – ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych,
● lokali – ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej.
W ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także: właściciela, a w odniesieniu do gruntów państwowych i samorządowych – inne osoby fizyczne lub prawne, w których władaniu znajdują się grunty i budynki.
Dane w ewidencji gruntów i budynków są podstawą planowania wymiaru podatków, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki, gospodarki nieruchomościami. Informacje o gruntach, budynkach i lokalach są jawne i powszechnie dostępne.



Zmiana danych

Ewidencję gruntów i budynków prowadzą starostowie. To im właściciele nieruchomości zobowiązani są zgłaszać wszelkie zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków, w terminie 30 dni, licząc od dnia ich powstania.
Na żądanie starosty właściciele nieruchomości muszą dostarczyć dokumenty geodezyjne, kartograficzne i inne niezbędne do wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków. Natomiast właściwe organy, sądy i kancelarie notarialne przesyłają staroście odpisy prawomocnych decyzji i orzeczeń oraz odpisy aktów notarialnych, z których wynikają zmiany danych objętych ewidencją gruntów i budynków, w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, orzeczenia lub sporządzenia aktu notarialnego. Zasady, o których mowa, mają zabezpieczyć bieżącą aktualizację danych w ewidencji. Bez tego wszelkie zmiany w strukturze własności nieruchomości i tym samym rozgraniczania ich byłyby praktycznie niemożliwe.
Geodeta upoważniony przez wójta
Czynności ustalenia przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który ma odpowiednie uprawnienia zawodowe do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii.
Podstawa prawna
Ustawa z 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2005 r. nr 240, poz. 2027 ze zm.).
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji i ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z 14 kwietnia 1999 r. w sprawie rozgraniczenia nieruchomości (Dz.U. nr 45, poz. 453 ze zm.).