Jeżeli gminie zabraknie pieniędzy na sporządzenie projektu i dokumentacji na potrzeby inwestycji realizowanej w ramach funduszy UE, to ważnym źródłem wsparcia mogą być w takiej sytuacji środki bankowe oraz te pochodzące z Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych.
Zdarza się, że gmina przez pewien czas nie ma środków na stworzenie dokumentacji technicznej, ekonomicznej, finansowej i środowiskowej, ale chce pozyskać dotacje unijne na rozwój. Wsparcie finansowe na tworzenie dokumentacji można otrzymać z kilku źródeł. Są to m.in.:
● Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych,
● banki komercyjne i spółdzielcze,
fundusze unijne, w tym program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko oraz niektóre Regionalne Programy Operacyjne,
● porozumienia międzygminnego,
● regionalne lub lokalne fundusze pożyczkowe.
Jednostka samorządu terytorialnego może pozyskać pieniądze z zewnątrz, w formie kredytu na zasadzie przetargu publicznego. Gminy zaciągają kredyt w bankach w sytuacji, gdy brak jej środków finansowych na stworzenie projektu, studium wykonalności, ekspertyz prawnych i finansowych albo studium oddziaływania na środowisko. Wbrew pozorom są to często stosunkowo duże koszty. Obszerne ekspertyzy są wymagane, by otrzymać wsparcie unijne, szczególnie na duże inwestycje, czyli gdy chodzi np. o: budowę i modernizację sieci wodociągowej, oczyszczalni odpadów, budowę i modernizację dróg gminnych i powiatowych.

Nie tylko kredyt

Środki na przygotowanie koniecznej dokumentacji związanej z projektem unijnym można uzyskać dzięki środkom z regionalnego lub miejscowego funduszu pożyczkowego lub od innej jednostki samorządu terytorialnego. Fundusze pożyczkowe na podstawie umowy cywilnoprawnej mogą udzielić pożyczki z reguły na preferencyjnym i korzystniejszych oprocentowaniu niż te oferowane przez banki.
Mogą być kłopoty z pozyskaniem finansowania z banku komercyjnego lub spółdzielczego. Bank bierze pod uwagę cel zaciągnięcia kredytu. Może być tak, że bank uzna, że skoro wnioskodawca nie ma środków na stworzenie samego planu, projektu czy też dokumentacji wymaganej przy dofinansowaniu z funduszy unijnych, to tym bardziej nie będzie on miał środków na udział własny wymaganych przy realizacji projektów unijnych. Środki finansowe gminy mogą pozyskać w bankach spółdzielczych. Banki takie znają najlepiej sytuację finansową gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej, wnioskującej o wsparcie, jej potrzeby i uwarunkowania budżetowe.
W sytuacji awersji banków na udzielanie kredytów warto rozważyć pożyczkę z Państwowego Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych.

Pieniądze unijne

Wsparcie na stworzenie projektu i jego dokumentacji jest oferowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Za pieniądze unijne można sfinansować stworzenie studium wykonalności przedsięwzięcia inwestycyjnego, studium oddziaływania na środowisko, ekspertyzy i analizy środowiskowe, finansowe i ekonomiczne oraz inną dokumentację, w tym tą techniczną.
Jest to o tyle korzystne, że beneficjenci pomocy unijnej w ramach PO IiŚ mogą otrzymać pieniądze w formie zaliczki na poczet poniesionych kosztów przy tworzeniu dokumentacji przedsięwzięcia unijnego. Dotacja jest udzielana do wysokości 85 proc. kosztów kwalifikowanych.
I tak np. w ramach działania 6.1 – Rozwój sieci drogowej, miasta na prawach powiatu mogą otrzymać dotacje na prace przygotowawcze dla projektów, w tym ekspertyz i analiz oraz opracowań oddziaływania inwestycji. Środki finansowe jednostki samorządu terytorialnego przeznaczone na zapewnienie wkładu własnego muszą wynosić przynajmniej 5 proc.
Pomoc w formie dotacji jest oferowana na stworzenie dokumentacji w ramach działania 7. 5 – Poprawa stanu śródlądowych dróg wodnych, działania 8.1 – Bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz działania 8.3 – Rozwój inteligentnych systemów transportowych. Pomoc jest oferowana na stworzenie m.in. studium wykonalności, projektów pilotażowych i wdrożeniowych.
W ramach natomiast działania 11.1 – Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnych oraz w ramach działania 11.2 – Rozwój oraz poprawa stanu infrastruktury kultury, jednostki samorządowe mogą pozyskać środki na przygotowanie kompleksowej dokumentacji niezbędnej do wnioskowania i realizacji przedsięwzięcia unijnego.
Gminy wiejskie i miejsko-wiejskie powinny szukać możliwości dofinansowanie przygotowania dokumentacji w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) – priorytet Leader.