Przedstawiony w czwartek plan działań ma zapewnić zwiększenie ochrony małoletnich imigrantów, znajdowanych na granicach lub terenie UE. "Ten problem będzie narastać. Państwa członkowskie muszą zobowiązać się do zapewnienia wysokich standardów w zakresie przyjmowania, ochrony i integracji małoletnich bez opieki. Przy podejmowaniu jakichkolwiek działań należy kierować się zasadą najlepszego zagwarantowania interesów dziecka" - powiedziała unijna komisarz do spraw wewnętrznych Cecilia Malmstroem.
I podkreśliła, że państwa w pierwszej kolejności powinny skoncentrować się "na odnajdywaniu rodzin małoletnich wjeżdżających bez opieki na terytorium UE i zapewnić im powrót, który umożliwi im połączenie z najbliższymi". A jeśli to jest niemożliwe, państwa członkowskie powinny szukać innego rozwiązania, jak przyznanie statusu ochrony międzynarodowej i umożliwienie dziecku integracji w państwie członkowskim, w obrębie Unii Europejskiej.
Niezależnie od rozwiązania, KE chce, by decyzje o przyszłości każdego dziecka podejmowane były "w najkrótszym możliwym terminie, najlepiej w ciągu 6 miesięcy".
KE przyznaje, że ustalenie liczby małoletnich imigrantów bez opieki przybywających do UE jest trudne. Skalę problemu można ocenić na podstawie liczby wniosków o azyl. W 2009 roku w 22 państwach członkowskich (oprócz Danii, Francji, Polski, Republiki Czeskiej i Rumunii) dzieci poniżej 18. roku życia złożyły 10 960 wniosków o azyl, co stanowi wzrost o 13 proc. w porównaniu z rokiem 2008 r.
Przyczyny ich przyjazdu do UE są wielorakie. Uciekają przed wojną i konfliktami, ubóstwem i skutkami katastrof naturalnych, dyskryminacją lub prześladowaniami. Niektórzy wysyłani są przez swoje rodziny, które spodziewają się, że ich dzieci znajdą lepsze życie lub że będą mogły wspierać najbliższych pozostałych w domu, albo w celu połączenia się z innymi członkami rodziny przebywającymi już w UE. Część małoletnich bez opieki to ofiary handlu ludźmi.
Plan działań KE opiera się na dziesięciu zasadach, wśród których pierwsza i najważniejsza brzmi, że "wszystkie dzieci powinno się traktować przede wszystkim jako dzieci", a także zgodnie z przepisami i zasadami obowiązującymi w UE, w szczególności Kartą Praw Podstawowych UE, konwencją ONZ o prawach dziecka i Europejską Konwencją Praw Człowieka.
"Należy podjąć wszelkie starania, aby odnaleźć rodzinę dziecka i umożliwić mu połączenie się ze swoją rodziną, o ile najlepiej zabezpiecza to jego interesy" - apeluje KE. A także chronić dzieci przed handlarzami i grupami przestępczymi. Małoletnim bez opieki należy też zawsze zapewnić odpowiednie miejsce zakwaterowania. "W wyjątkowych przypadkach, gdy uzasadnione jest zatrzymanie małoletniego, należy stosować je jedynie jako środek ostateczny, przez możliwie najkrótszy okres, kierując się przede wszystkim potrzebą najlepszego zagwarantowania interesów dziecka" - apeluje KE.