Matka może domagać się podwyższenia alimentów na małoletnie dziecko wówczas gdy wzrosną jego potrzeby, albo sytuacja materialna ojca znacznie poprawi się.

Kiedy od wydania wyroku w sprawie wysokość alimentów na dziecko upłynęło kilka lat, kiedy wzrosły potrzeby dziecka, ponieważ zaczęło uczęszczać do szkoły, uczyć się odpłatnie języków, uczęszczać na zajęcia korekcyjne, albo pogorszył się stan jego zdrowia i wzrosły wydatki na leczenie. W tym czasie sytuacja materialna ojca zobowiązanego do płacenia alimentów mogła też istotnie poprawić się i w związku z tym p może on płacić znacznie więcej niż w momencie wyrokowania po raz pierwszy przez sąd w tej sprawie.

W takich przypadkach matka w imieniu małoletniego dziecka może domagać się podwyższenia alimentów, powołując się na art. 138 kriop, który stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Występując do sądu matka musi w konkretny sposób umotywować wzrost usprawiedliwionych potrzeb i jej żądanie nie może być fikcyjne. Na przykład matka w porozumieniu z zobowiązanym do płacenia nie może domagać się wyższej kwoty na dziecko, wszczynających fikcyjny proces w celu pokrzywdzenia wierzycieli byłego męża, a nawet innych osób mających prawo żądać od niego alimentów.

Natomiast może powołać się na to, że usprawiedliwione potrzeby dziecka wzrastają wraz z wiekiem, rozpoczęciem nauki w szkole, koniecznością inwestowania w podręczniki, co oznacza, że wzrost potrzeb uzasadnia różnica wieku między wiekiem jaki ma obecnie, a miało w momencie orzekania alimentów. Z kolei w razie problemów dziecka ze zdrowiem matka może wskazać na konieczność ponoszenia wydatków na zdrowie i rehabilitację. Na koszty związane z potrzebami dziecka składają się też wydatki na wynagrodzenie i utrzymanie opiekującej się nim osoby trzeciej wówczas, gdy potrzebuje ono szczególnej pieczy z uwagi na wiek albo stan zdrowia.

Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie wyraża pogląd, że usprawiedliwione potrzeby dziecka sędziowie muszą oceniać uwzględniając jego wiek, miejsce pobytu, środowisko, możliwości zarobkowe zobowiązanych do jego utrzymania oraz inne okoliczności występujące w każdym przypadku. Nie można ich jednak odrywać od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Dlatego nawet w razie dużych potrzeb dziecka a małych możliwości majątkowych zobowiązanego sad może przyznać niskie alimenty. Jeżeli jednak później wzrosną możliwości majątkowe zobowiązanego, to matka ma prawo skutecznie wystąpić o podwyższenie alimentów na swoje dziecko.



Zarobkowe i majątkowe możliwości nie są równe wysokości osiąganych przez zobowiązanego faktycznych zarobków lub dochodu z majątku. Chodzi również o możliwości, których zobowiązany faktycznie nie wykorzystał, pod warunkiem, że są realne i on jest w stanie im sprostać. Natomiast przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia nie bierze się pod uwagę wyłącznie pensji pobieranej regularnie przez zobowiązanego co miesiąc, lecz również premie, tzw. trzynastkę, nagrody jubileuszowe oraz inne płatności nawet wypłacane nieperiodycznie, bo umożliwiają ustalić średni poziom dochodów, np. w ciągu roku.

Natomiast uprawnień uprawnionego do alimentów nie mogą ograniczać zadłużenia w banku pozwanego oraz obciążające go koszty procesu i sądowe

Sąd nie uwzględnia pogorszenia się sytuacji majątkowej zobowiązanego wówczas, gdy w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była do nich zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty, bądź zrzekła się zatrudnienia albo zamieniła je na mniej zyskowne, na przykład wypowiedziała umowę o pracę lub swoim zachowaniem spowodowała, że została zwolniona dyscyplinarnie.

Natomiast Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli zobowiązany do płacenia alimentów nie ma majątku i odbywa karę pozbawienia wolności, a nie pracuje w zakładzie karnym z powodu braku miejsc pracy dla skazanych, więc nie ma żadnych dochodów, to sąd powinien przyjąć, że nie ma on możliwości świadczenia alimentów. Nie można też żądać od niego, aby płacił wyższe świadczenie niż wcześniej zasądzone.