Obniżenie opłat za przedłużenie wizy Schengen i zwolnienie z tej opłaty osób do 25. roku życia, a także wprowadzenie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego dla ubiegających się o wizę - przewiduje projekt nowelizacji ustawy o cudzoziemcach. Pracuje nad nim Sejm.

Projekt wprowadza możliwość ponownego rozpatrzenia wniosku o przyznanie wizy Schengen i krajowej przez konsula i straż graniczną. Wniosek taki mógłby być składany - jak przewiduje projekt - w terminie 7 dni od odmowy przyznania wizy. Obecnie nie ma takiej możliwości.

Projekt przewiduje wprowadzenie pojęcia "wizy Schengen" dla tych wiz, których wydawanie uregulowane jest w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady. Odnosi się ono zarówno do wiz ważnych na terenie wszystkich państw członkowskich Schengen, jak i na terenie jednego lub kilku, lecz nie wszystkich państw.

Projekt doprecyzowuje, że wiza krajowa uprawnia do wjazdu i ciągłego pobytu na terytorium Polski lub kilku pobytów przez okres dłuższy niż 3 miesiące w ciągu roku. Wniosek o wydanie wizy krajowej - podobnie jak w przypadku wizy Schengen - nie będzie obejmował dzieci i innych osób, wpisanych do paszportu.

Wprowadza dla ubiegających się o wizę krajową lub wizę Schengen obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego do wysokości co najmniej 30 tys. euro na wypadek choroby, leczenia szpitalnego lub śmierci.

Część regulacji dotyczy odpłatności za wizy. Projekt przewiduje obniżenie opłaty za przedłużenie wizy Schengen z 60 do 30 euro. W 2008 roku w Polsce przedłużono 2,1 tys. wiz. Koszt wizy Schengen wynosi 60 euro.

Projekt wprowadza natomiast dodatkową opłatę za wydanie wizy przez straż graniczną dzieciom w wieku 6-12 lat - będzie to 35 euro. Dzieci do 6. roku życia są z takiej opłaty zwolnione (podobnie jak naukowcy, uczniowie, studenci, czy korzystający z ochrony czasowej). Zwolniona z opłaty będzie też - zgodnie z projektem - młodzież do 25. roku życia, reprezentująca organizacje niekomercyjne, a uczestnicząca w konferencjach, seminariach, imprezach sportowych.

Projekt doprecyzowuje zakres dokumentów, jakie mają złożyć zapraszający cudzoziemców. Mają to być także dokumenty potwierdzające m.in. możliwość zakwaterowania, utrzymania, ewentualnego leczenia cudzoziemca, tranzytu, bądź jego powrotu do kraju pochodzenia.

W przypadku, gdy cudzoziemiec przekraczający granicę odmówi pokazania dokumentu tożsamości funkcjonariusz straży granicznej, policji, służby celnej oraz Urzędu ds. Cudzoziemców będzie miał obowiązek pobrania linii papilarnych. Odciski linii papilarnych będą mogły być pobierane także w celu weryfikacji tożsamości cudzoziemca.

Jest to projekt rządowy, nad którym trwają prace w sejmowej komisji administracji i spraw wewnętrznych.

Przepisy te - zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu i Rady Europejskiej z 2009 roku - mają obowiązywać od 5 kwietnia 2010 roku, a część z nich od 2011 roku.