Jak nowelizacja ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2009 r. nr 223, poz. 1778) zmieni zasady zawierania umów na usługi prawnicze przez podmioty zobowiązane do stosowania prawa zamówień publicznych?
Dotychczas zamawiający mogli udzielać zamówień na usługi prawnicze z wolnej ręki bez konieczności spełnienia przesłanek wyboru tego trybu określonych w art. 67 prawa zamówień publicznych (p.z.p.). Z dniem wejścia w życie nowelizacji, tj. 29 stycznia 2010 r., zamawiający będą w dalszym ciągu mogli bez ograniczeń udzielać zamówień z wolnej ręki jedynie na usługi zastępstwa procesowego przed sądami, trybunałami lub innymi organami orzekającymi lub na usługi doradztwa prawnego w zakresie zastępstwa procesowego. W dalszym ciągu zamawiający będzie musiał zaprosić wykonawcę do negocjacji, a następnie do zawarcia umowy, a także sporządzić protokół postępowania i opublikować ogłoszenie o udzieleniu zamówienia. Z kolei wykonawca będzie musiał złożyć oświadczenie o spełnianiu warunków ubiegania się o udzielenie zamówienia, a w przypadku zamówień o wartości przekraczającej tzw. progi unijne – również dokumenty potwierdzające prawdziwość takiego oświadczenia.
Natomiast udzielenie zamówienia z wolnej ręki na pozostałe usługi prawnicze będzie możliwe jedynie w trzech sytuacjach. Po pierwsze – o ile spełnione zostaną ogólne przesłanki stosowania trybu z wolnej ręki określone w art. 67 p.z.p. Po drugie – w innych uzasadnionych przypadkach, w szczególności jeżeli zastosowanie innego trybu mogłoby skutkować co najmniej jedną z następujących okoliczności: naruszeniem zasad celowego, oszczędnego i efektywnego dokonywania wydatków; naruszeniem zasad dokonywania wydatków w wysokości i w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań; poniesieniem straty w mieniu publicznym; uniemożliwieniem terminowej realizacji zadań. Po trzecie – zawsze gdy będzie tego wymagała ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa. Wydaje się, że w praktyce możliwość zastosowania tych wyjątków do zawierania umów na świadczenie usług prawniczych będzie dość ograniczona.

Małgorzata Surdek, adwokat, partner w kancelarii CMS Cameron McKenna