Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka zwróci się do Biura Analiz Sejmowych o opinię dwóch konstytucjonalistów w sprawie zgodności z ustawą zasadniczą poselskiego projektu nowelizacji ustawy o ustroju sądów powszechnych - zdecydowali w środę posłowie.

Zgłoszony przez posłów PO projekt ma znieść tzw. awanse poziome sędziów, czyli stanowiska sędziego sądu okręgowego w sądzie rejonowym i sędziego sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym. Awanse te zostały wprowadzone nowelizacją z czerwca 2007 roku.

W projekcie przewidziano trzy stawki awansowe; w wysokości 107 proc., 115 proc. i 120 proc. stawki podstawowej. Wynagrodzenie zasadnicze sędziego po 5 latach pracy podwyższane byłoby do pierwszej stawki awansowej, po 10 latach - do drugiej, po 15 - do trzeciej. Przepisy te dotyczyłyby też prokuratorów.

"Projekt ten znosi odejście od mody kreowania tytułów" - argumentował w imieniu wnioskodawców poseł Jerzy Kozdroń (PO). "Chodzi o doprowadzenie do zgodności stanowiska sędziego z funkcją wykonywaną w sądzie i o likwidację stanowiska, za którym nie idzie żadna władza" - mówił.

Innego zdania był p.o. prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" Maciej Strączyński. "Awanse poziome umożliwiają docenianie pracy sędziów, którzy nie chcą i nie mogą przechodzić do sądów okręgowych czy apelacyjnych" - argumentował. W imieniu "Iustitii" postulował też wprowadzenie w projekcie IV stawki awansowej.

Beata Kempa (PiS) zgłosiła wniosek o wysłuchanie publiczne w sprawie projektu. Głosowano dwukrotnie; wniosek nie uzyskał większości.

Przewodniczący Komisji Ryszard Kalisz (Lewica) przypomniał, że zastrzeżenia co do konstytucyjności projektu zgłaszała Krajowa Rada Sądownictwa. KRS miała wątpliwości czy likwidacja awansów poziomych nie godzi w prawa nabyte sędziów, a zatem czy nie jest sprzeczna z konstytucją.

Według danych ministerstwa sprawiedliwości wnioski o awanse poziome złożyło 1346 sędziów

Posłowie przypominali, że omawiany projekt to już drugi projekt, znoszący awanse poziome. Pierwszy w formie ustawy wyszedł z Sejmu i przed dwoma miesiącami został zawetowany przez prezydenta. Teraz - podkreślano - czeka na odrzucenie weta.

W trakcie dyskusji Kalisz zgłosił wniosek o ekspertyzę konstytucjonalistów na temat zgodności projektu z ustawą zasadniczą. Ale wniosek nie zyskał większości - 10 posłów było za, 10 przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Ponieważ w sprawach proceduralnych głos przewodniczącego jest decydujący; posłowie zastanawiali się czy jest to sprawa proceduralna. Ostatecznie osiągnięto zgodę w sprawie ekspertyzy. Ma zostać przygotowana w trybie pilnym do 22 września.