Firmy muszą z odpowiednim wyprzedzeniem poinformować klienta o zmianie warunków umowy. Wywieszenie nowego wzorca umownego w siedzibie firmy nie jest skutecznym powiadomieniem o zmianie. Konsument, który nie akceptuje wprowadzonych przez przedsiębiorcę zmian, może odstąpić od umowy.
Podwyższenie opłaty za telewizję kablową bez uprzedzenia, nagły wzrost ceny usług bankowych czy zmniejszenie zawartości pakietu programów telewizyjnych z dnia na dzień. Takie niemiłe niespodzianki to efekt nieprzestrzegania przez przedsiębiorców ustawowego obowiązku doręczania klientowi z odpowiednim wyprzedzeniem zmian w umowach lub regulaminach. Tymczasem konsument, który nie otrzymał nowych zapisów umownych, nie jest nimi związany i obowiązuje go dotychczasowa treść umowy.

Bez uprzedzenia

Obowiązek powiadamiania o zmianach w umowie najczęściej lekceważą telewizje kablowe.
– Urząd kilkakrotnie kwestionował praktyki operatorów telewizji kablowych, którzy w umowach zastrzegali sobie np. prawo do zmiany opłaty miesięcznej bez wcześniejszego poinformowania użytkowników o tym fakcie. Konsumenci o podwyższeniu ceny dowiadywali się, otrzymując książeczkę abonamentową z nową wartością do uiszczenia, bez możliwości odstąpienia od umowy – informuje Konrad Gruner z biura prasowego Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Jak podkreśla, jest to niezgodne z prawem, ponieważ o zmianie taryfy powinni zostać poinformowani odpowiednio wcześniej, tak by móc wypowiedzieć kontrakt.

Niemiłe niespodzianki

Telewizje kablowe próbują jednak na różne sposoby obejść ten obowiązek.
– Operatorzy np. zastrzegają sobie w umowach prawo do informowania konsumenta o zamianach opłat poprzez zamieszczanie informacji na kanale informacyjno-planszowym lub w formie ogłoszeń na budynkach – mówi Joanna Rudnicka, prawnik z kancelarii prawnej Skoczyński Wachowiak Strykowski.
Zmiana ceny to jednak niejedyna niemiła niespodzianka, która może czekać klientów telewizji kablowych.
– Operatorzy sieci kablowych zastrzegają także w umowach prawo do zmiany zawartości pakietu programów poprzez podanie informacji o tym fakcie przy użyciu kanału informacyjnego – tłumaczy Joanna Rudnicka.
Telewizje kablowe nie są jedyną grupą przedsiębiorców, którzy nie dopełniają obowiązku informacyjnego. Innym przykładem są banki.
– Częstym przypadkiem jest zastrzeżenie banku, że będzie informował posiadacza rachunku o zmianach w cenniku usług poprzez podawanie ich do wiadomości w oddziałach banku – podkreśla Joanna Rudnicka.



Obowiązkowe doręczenie

Wszystkie zmiany dokonywane w umowach czy regulaminach naruszają wynikający z kodeksu cywilnego obowiązek doręczenia konsumentowi nowego wzorca umownego. Artykuł 384 k.c. stanowi bowiem, że ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony. Jak tłumaczy Ewa Ostrowska, radca prawny z Kancelarii Gregorowicz-Ziemba Krakowiak Gąsiorowski, warunki wynikające z tego przepisu zostaną wtedy spełnione, gdy strona umowy, np. za pośrednictwem poczty, doręczy swojemu kontrahentowi zmieniony wzorzec umowy.
– W przypadku modyfikacji wzorca już w czasie obowiązywania umowy za niewystarczające należy uznać np. wywieszenie nowego regulaminu w lokalu przedsiębiorstwa albo nawet na stronie internetowej i poinformowanie drugiej strony o tym fakcie. Tym bardziej jeśli stroną umowy jest konsument. Na tym etapie konieczne jest bowiem doręczenie przynajmniej tych postanowień, które uległy zmianie – podkreśla Ewa Ostrowska.

Prawa klienta

Przedsiębiorca ma prawo do zmiany warunków umowy podpisanej z konsumentem. Powinien on jednak poinformować swojego klienta o tym fakcie z odpowiednim wyprzedzeniem.
– Konsument w takiej sytuacji powinien mieć prawo do odstąpienia od umowy, jeżeli zmian nie akceptuje – podkreśla Konrad Gruner.
Konsumenci nie znają jednak swoich praw i często nie reagują, gdy np. dopiero przy okienku bankowym dowiadują się, że za usługę muszą zapłacić więcej niż jeszcze tydzień temu. Warto jednak pamiętać, że klient, któremu nie dostarczono umowy zmieniającej cenę usługi, może domagać się jej wykonania za dotychczasową opłatą.
– Konsument jest związany nowym wzorcem umowy dopiero, kiedy został mu on przedłożony, a umowa nie została wypowiedziana przez konsumenta w najbliższym terminie wypowiedzenia – mówi Joanna Rudnicka.
To właśnie z chwilą upływu terminu do wypowiedzenia następuje zmiana stosunku umownego, czyli np. związanie nowym regulaminem.
– Do czasu wejścia w życie zmienionych postanowień kontrahent nie jest zatem obowiązany do ich stosowania, np. płacenia zwiększonej stawki za usługę. Będzie do tego zobowiązany dopiero wówczas, gdy nie wypowie umowy w najbliższym możliwym terminie wypowiedzenia – przypomina Ewa Ostrowska.
ZMIANA UMOWY O USŁUGI TELEKOMUNIKACYJNE
W przypadku usług telekomunikacyjnych prawo bardzo szczegółowo określa obowiązki przedsiębiorców w przypadku zmiany ceny usług telekomunikacyjnych. Konsument powinien być powiadomiony o zmianie z wyprzedzeniem co najmniej jednego okresu rozliczeniowego przed wprowadzeniem zmian w życie. Jednocześnie abonent powinien zostać poinformowany o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian (art. 61 ust. 5 i 6 ustawy z 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne; Dz.U. nr 171, poz. 1800).