Niedozwolone jest zatrzymywanie cudzego dowodu osobistego na czas trwania pobytu w hotelu czy jako zabezpieczenie zapłaty za wykonaną usługę.
Ośrodki wypoczynkowe lub osoby świadczące inne usługi nie mają prawa zatrzymywać dowodu osobistego jako zabezpieczenie zapłaty za wykonaną usługę. Zabrania tego art. 33 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, który stanowi, że dokumentu tego nie wolno zatrzymywać z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie.
- Żaden z przepisów odnoszących się do obowiązku meldunkowego wczasowiczów i turystów nie przewiduje możliwości zatrzymania dowodu osobistego w pensjonacie lub w hotelu na czas trwania pobytu w danym ośrodku - tłumaczy Wioletta Paprocka z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Przepis ten może być jednak wykorzystany przez oszustów, którzy po podróży taksówką czy zatankowaniu samochodu na stacji benzynowej zamiast gotówki zostawiają dokument tożsamości, po odbiór którego mają zgłosić się z gotówką. Wyrobienie nowego dowodu osobistego nie stanowi jednak żadnego problemu i kosztuje tylko 30 zł. Natomiast osoba, która przyjęła cudzy dokument jako zabezpieczenie swojego roszczenia, działa bezprawnie.
- Zgodnie z art. 55 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, osoba, która zatrzymuje cudzy dowód osobisty, podlega karze ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo karze grzywny - mówi Wioletta Paprocka.
Także dochodzenie spełnienia wierzytelności w sądzie jest w takim przypadku bardzo trudne.
Niezgodne z prawem jest nie tylko zatrzymanie, ale też legitymowanie przez kontrolerów bez zgody pasażera. Według Renaty Purcel-Kalus, podkomisarza, rzecznika Komendy Miejskiej Policji w Koninie, kontrolerzy mogą poprosić osobę o podanie swoich danych personalnych lub okazanie dokumentu potwierdzającego tożsamość, ale nie mogą tego zażądać. Jeśli pasażer niemający biletu odmawia podania danych personalnych kontrolerzy mogą, zgodnie z art. 33a par. 4 pkt 2 prawa przewozowego, wezwać na pomoc policję, która dysponuje uprawnieniami do legitymowania obywateli.
Podstawa prawna
• Ustawa z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. nr 139, poz. 993 z późn. zm.).
• Ustawa z 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz.U. nr 50, poz. 601 z późn. zm.).