Zastępstwo procesowe Skarbu Państwa będzie obowiązkowe przed sądem okręgowym. Prokuratoria będzie wykonywała obowiązkowe zastępstwo w sprawach o zasiedzenie i ustalenie treści ksiąg wieczystych. Dochody radców Prokuratorii Generalnej nie powinny być powiązane z wynagrodzeniami sędziów.
Do uzgodnień międzyresortowych trafił projekt nowelizacji ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Dzięki zmianom radcy Prokuratorii będą reprezentować Skarb Państwa we wszystkich sprawach rozpoznawanych w I instancji przez sądy okręgowe. Oznacza to znaczące rozszerzenie kompetencji Prokuratorii Generalnej. Dziś, co do zasady, wykonuje ona obowiązkowe zastępstwo procesowe w sprawach o wartości powyżej 1 mln zł, niezależnie od instancji. Po nowelizacji obowiązkowe zastępstwo będzie obowiązkowe, gdy wartość przedmiotu sporu przekroczy 75 tys. zł.

Rozszerzenie kompetencji

- Nowelizacja uporządkuje sprawy związane z kompetencjami Prokuratorii Generalnej. Obecna granica 1 mln zł, powyżej której zastępstwo Prokuratorii jest obowiązkowe, jest granicą sztuczną. Do tego w praktyce wywołuje wiele wątpliwości, np. przy współuczestnictwie, zmianie wartości przedmiotu sporu czy w sytuacji, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż wartość przedmiotu sporu - mówi Marcin Dziurda, prezes Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
Jego zdaniem, powiązanie zastępstwa Prokuratorii z właściwością sądu okręgowego jest dużo lepszym rozwiązaniem.
- Gdyby w kodeksie postępowania cywilnego zmieniono np. wartość, od której zależy właściwość sądu okręgowego, to skutkowałoby również automatyczną zmianą w zakresie zastępstwa Prokuratorii - dodaje prezes.
Prokuratoria będzie wykonywała obowiązkowe zastępstwo także w sprawach dotyczących zasiedzenia i ustalenia treści ksiąg wieczystych, ale tylko wtedy, gdy wartość sprawy przekracza 1 mln zł. Obejmie ona także sprawy rozpoznawane przez sądy polubowne.
Po nowelizacji ustawy Prokuratorii przybędzie, według szacunków resortu sprawiedliwości, około 1,5 tys. spraw rocznie.
- Nie przewidujemy zwiększenia zatrudnienia, a tym bardziej tworzenia oddziałów w związku z nowelizacją. Jestem przekonany, że w obecnym stanie osobowym możemy poprowadzić wszystkie nowe sprawy - wskazuje Marcin Dziurda.

Wyższe wynagrodzenia

Krajowa Rada Sądownictwa zaopiniuje projekt we wrześniu.
- Moim prywatnym zdaniem, głównym powodem nowelizacji są wynagrodzenia radców Prokuratorii - mówi sędzia Roman Kęska, wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa (KRS).
- Chcąc zatrzymać najlepszych radców Prokuratorii, proponuje się przyznanie im kosztów, które sądy zasądzają w sprawach wygranych dla Prokuratorii. Podobne rozwiązanie funkcjonuje w przypadku radców prawnych zatrudnionych na etatach administracji państwowej i samorządowej - wskazuje sędzia Roman Kęska. Dodaje, że wynagrodzenia radców wprawdzie są powiązane z wynagrodzeniami sędziów, ale w przeciwieństwie do sędziowskich wynagrodzeń obciąża je składka na ubezpieczenia społeczne.
- Opiniując kolejne przepisy o Prokuratorii Generalnej, KRS zdecydowanie przeciwstawiała się powiązaniu wynagrodzeń radców Prokuratorii z wynagrodzeniami sędziowskimi. Takie powiązanie sprawia, że każda podwyżka wynagrodzeń sędziowskich powoduje automatyczną falę podwyżek w wielu innych grupach zawodowych.
- Nie mamy nic przeciwko temu, aby radcy zarabiali bardzo dobrze, gdyż sprawy, które prowadzą mają duże znaczenie. Jednak nie powinno się wiązać ich wynagrodzeń z wynagrodzeniami sędziów - dodaje.
- Nowelizacja wprowadza pewne elementy motywacyjne w systemie wynagrodzeń funkcjonujących w Prokuratorii Generalnej. Radca będzie mógł liczyć na wypłatę kosztów zastępstwa procesowego, jeżeli doprowadzi do ich zasądzenia od drugiej strony, oraz, co istotne, do ściągnięcia zasądzonych kwot. Takie rozwiązanie nie będzie obciążało budżetu państwa - wyjaśnia Marcin Dziurda, prezes Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
Radcy Prokuratorii w przeciwieństwie do radców prawnych zatrudnionych w urzędach nie mogą podejmować dodatkowej pracy na podstawie umowy o pracę czy umowy cywilnoprawnej.
OCHRONA INTERESÓW SKARBU PAŃSTWA
Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa została utworzona w 2006 roku w celu ochrony praw i interesów Skarbu Państwa. Zapewnia zastępstwo procesowe Skarbowi Państwa przed sądami oraz wydaje opinie prawne. Nadzór nad Prokuratorią Generalną sprawuje minister skarbu państwa. Jest niezależna w zakresie działań podejmowanych w ramach zastępstwa oraz sporządzania opinii. Z urzędu lub na wniosek państwowego organu Prokuratoria Generalna może przejąć zastępstwo procesowe w każdej sprawie, jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa.
OPINIA
Anna Flaga-Martynek
radca prawny w kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr
Nowelizacja ustawy o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa z całą pewnością jest konieczna. Dotychczasowe rozwiązania zawarte w tej ustawie budzą poważne wątpliwości w praktyce sądowej. Zaproponowane zmiany dotyczą wielu kwestii, przy czym najważniejszą z nich jest przede wszystkim poszerzenie zakresu spraw, w których zastępstwo Skarbu Państwa przez radców Prokuratorii Generalnej stanie się obowiązkowe. Projekt przewiduje obowiązkowe zastępstwo procesowe we wszystkich sprawach z udziałem Skarbu Państwa, które będą rozpoznawane przez sądy okręgowe w I instancji. Dotychczas były to wyłącznie sprawy, w których wartość przedmiotu sporu przekraczała 1 mln zł. Dlatego też należy postawić pytanie, czy Prokuratoria Generalna jest przygotowana do przyjęcia kilkakrotnie większej liczby spraw, tak aby nie spowodowało to ich przewlekania.
DGP
ST