ZMIANA PRAWA - Praniu pieniędzy oraz przeciwdziałaniu finansowania terroryzmu ma służyć zaostrzenie kryteriów wprowadzania do obrotu gotówki. Planuje się zaostrzyć kryteria identyfikacji beneficjentów i klientów transakcji.
Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy nowelizującej ustawę o przeciwdziałaniu wprowadzania do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Rejestracje transakcji

Zaproponowało w nim, aby do systemu przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy i przeciwdziałania terroryzmowi włączyć instytucje lub osoby, które nie realizują bezpośrednio transakcji, ale przyjmują dyspozycje lub zlecenia, uczestniczą w nich lub mają o nich wiedzę.
- Są to na przykład prawnicy i pośrednicy nieruchomości, którzy często są podmiotami mającymi kontakt z klientem przeprowadzającym transakcje o wartości przekraczającej 15 tys. euro - tłumacza autorzy projektu ustawy. Chodzi o transakcje, które przeprowadzane są podczas więcej niż jednej operacji, ale okoliczności wskazują, że są ze sobą powiązane.
Zaproponowano, aby bez względu na wartość i charakter transakcji była ona zarejestrowana, gdy okoliczności wskazują, że wartości majątkowe pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł albo mogą mieć związek z finansowaniem terroryzmu.
Andrzej Sadowski z Centrum Adama Smitha przestrzega przed coraz częściej pojawiającymi się tendencjami nazywania praniem brudnych pieniędzy zjawiska ucieczki przed nadmiernie wysokimi podatkami. Uważa, że przy pracach nad projektem należy uniknąć tego niebezpieczeństwa.

Nowe obowiązki prawników

Projekt przewiduje, że adwokaci, radcowie prawni oraz prawnicy zagraniczni będą musieli rejestrować transakcję bez względu na jej wartość i charakter, gdy przy zachowaniu należytej staranności dowiedzą się o okolicznościach wskazujących, że wartości majątkowe pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Mogą się oni tego dowiedzieć podczas świadczenia pomocy np. w planowaniu lub przeprowadzeniu transakcji obrotu nieruchomościami i przedsiębiorstwami, zarządzaniu pieniędzmi i papierami wartościowymi, tworzenia spółek, organizacji wkładu niezbędnego do tworzenia, prowadzenia spółek oraz zarządzania nimi.
Adwokat Stanisław Rymar zwraca uwagę, że przepisy ustawy nakładające obowiązki rejestracyjne na adwokatów i radców prawnych są niejednoznaczne. Natomiast procedury rejestracyjne szczegółowo przewidują dyrektywy UE. Jeżeli projekt dostosowuje ustawę do dyrektyw, to prawnicy nie mogą kwestionować nałożonego na nich obowiązku rejestracyjnego - dodaje adwokat.

Identyfikowanie klienta

Oprócz prowadzenia i dokumentowania bieżących analiz i typowania transakcji podejrzanych proponuje się nałożenie obowiązku identyfikacji i weryfikacji danych klientów oraz podmiotu, który z transakcji odnosi korzyści.
Identyfikacja w przypadku osób fizycznych polegać ma na zapisaniu cech dokumentu tożsamości, imienia, nazwiska, daty urodzenia, obywatelstwa, adresu, a także numeru PESEL obywatela polskiego albo kodu kraju w razie przedstawienia paszportu przez cudzoziemca.
SŁOWNIK
INSTYTUCJE ZOBOWIĄZANE DO REJESTROWANIA TRANSAKCJI Są to: oddziały instytucji kredytowych, banki krajowe, oddziały banków zagranicznych, Narodowy Bank Polski, instytucje pieniądza elektronicznego, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, fundusze inwestycyjne i towarzystwa funduszy inwestycyjnych, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, podmioty prowadzące działalność kantorową lub świadczące usługi pocztowe, fundacje i stowarzyszenia posiadające osobowość prawną, notariusze, adwokaci, radcowie prawni i prawnicy zagraniczni wykonujący zawód poza stosunkiem pracy, biegli rewidenci i doradcy podatkowi.