30 lipca 2020 r. weszła w życie obszerna nowelizacja ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.). Wprowadziła ona rewolucyjne zmiany w egzekucji administracyjnej. Odpowiadamy na pytania dotyczące nowych rozwiązań i wskazujemy, jak działają one w praktyce.
zarzut w terminie wstrzymuje egzekucję
ITD nałożyła na mnie karę pieniężną. W związku ze spadkiem zamówień w okresie pandemii nie miałem pieniędzy, by ją uiścić. Urząd skarbowy wszczął wobec mnie egzekucję. Ostatecznie karę zapłaciłem. Jak mogę wstrzymać egzekucję?
Przedsiębiorcy będącemu w egzekucji administracyjnej przysługuje prawo do wniesienia zarzutu. To jest podstawowy środek obrony w przymusowym dochodzeniu zobowiązań. Od 30 lipca zarzut wnosi się do wierzyciela ze pośrednictwem organu egzekucyjnego. W przypadku czytelnika wierzycielem jest ITD. Wniesienie zarzutu w terminie nie później niż siedem dni od doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego powoduje zawieszenie postępowania egzekucyjnego (do czasu wydania ostatecznego postanowienia). Od 30 lipca 2020 r. wstrzymanie egzekucji nastąpi tylko wtedy, gdy zobowiązany tego terminu dotrzyma. Co istotne, według nowych przepisów zarzuty można wnosić przez cały okres trwania egzekucji, z tym że złożenie go po ww. terminie nie spowoduje wstrzymania postępowania. W tym konkretnym przypadku przedsiębiorca może powołać się na nieistnienie obowiązku. Taki jest skutek uregulowania zadłużenia (w tym przypadku zapłacenia kary pieniężnej). Trzeba pamiętać, że w treści zarzutu trzeba określić istotę i zakres żądania oraz dowody je uzasadniające. W opisywanej sytuacji czytelnik powinien domagać się umorzenia postępowania egzekucyjnego.
Podstawa prawna
• art. 33 par. 2 pkt 1, par. 4 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070)
małżonek może bronić swoich praw
Mąż prowadzi restaurację. Tydzień temu fiskus zajął mi samochód. Okazało się, że małżonek nie zapłacił kary pieniężnej, którą wobec niego nałożył sanepid. Pojazd wchodził do naszego majątku wspólnego, lecz kupiłam go za pieniądze otrzymane od ojca. Jak mogę obronić auto przed egzekucją?
Od 30 lipca 2020 r. małżonkowi zobowiązanego przysługuje nowy środek prawny nazwany przez ustawodawcę sprzeciwem. Wcześniej ustawa egzekucyjna takiego uprawnienia mu nie przyznawała. Małżonek zobowiązanego był pozbawiony wszelkich praw, gdyż formalnie wobec niego postępowanie się nie toczyło. W przypadku egzekucji należności pieniężnej, za którą odpowiedzialność ponoszona jest również z majątku wspólnego, małżonek zobowiązanego nie otrzymuje upomnienia, nie jest mu również doręczany odpis tytułu wykonawczego (tytuł wykonawczy wystawiony będzie jedynie na zobowiązanego). Tymczasem nie ulega wątpliwości, że interesy małżonka muszą być w postępowaniu egzekucyjnym odpowiednio chronione. Dlatego teraz może on skorzystać ze sprzeciwu. Aby mógł on być rozpatrzony, jego treść powinna określać istotę i zakres żądania, a także wskazywać dowody go uzasadniające. Sprzeciw wnosi się do wierzyciela, w omawianym przypadku jest nim sanepid, za pośrednictwem organu egzekucyjnego. Można go wnieść tylko raz. Organ egzekucyjny, czyli właściwy urząd skarbowy, rozpatruje go w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Postanowienie w sprawie sprzeciwu małżonka zobowiązanego doręcza się temu małżonkowi i zobowiązanemu. Co istotne, złożenie sprzeciwu – do czasu jego rozstrzygnięcia – uniemożliwia sprzedaż zajętej rzeczy należącej do majątku wspólnego.
Podstawa prawna
• art. 27f–27h ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070)
trzeba poinformować o zmianie siedziby
Nie zarejestrowałem się w Bazie Danych o Produktach oraz Opakowaniach (tzw. BDO). Z tego tytułu ukarano mnie. Zamierzam zmienić siedzibę spółki. Znajomy twierdzi, że w ten sposób można uniknąć egzekucji. Czy to prawda?
Od 30 lipca o zmianie siedziby spółki należy powiadomić wierzyciela, czyli urząd, który nałożył karę. Z kolei po otrzymaniu tytułu wykonawczego należy zawiadomić organ egzekucyjny i wierzyciela. Nowelizacja w art. 15 par. 1a u.p.e.a. wprowadza nakaz zawarcia w upomnieniu pouczenia dla zobowiązanego o obowiązku zawiadomienia ww. organów o zmianie adresu miejsca zamieszkania lub siedziby. Niezastosowanie się do pouczenia spowoduje, że doręczenie pism w dotychczasowym miejscu zamieszkania lub siedziby będzie miało skutek prawny. Takiego rozwiązania wprowadzono, by zapewnić prawidłowość postępowania egzekucyjnego. Od momentu doręczenia upomnienia zobowiązany będzie miał świadomość, że w jeśli nie poinformuje wierzyciela bądź organu egzekucyjnego o aktualnym adresie siedziby – to dokumenty związane z prowadzonym postępowaniem będą mu doręczane pod dotychczasowy adres. Brak informacji o zmianie adresu mógłby spowodować, że zobowiązany otrzymałby z opóźnieniem informację o toczącej się wobec niego egzekucji. Artykuł 27 par. 1a u.p.e.a. przesądza, iż w tytule wykonawczym wierzyciel wskazuje jako adres zobowiązanego ostatni znany mu adres miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego. Nowy przepis ma zlikwidować dotychczasową lukę w prawie: uwzględnia możliwe częste zmiany adresu siedziby (zamieszkania) zobowiązanego. W praktyce zdarzają się sytuacje, że tytuł wykonawczy kierowany przez wierzyciela do organu egzekucyjnego zawiera aktualny adres zobowiązanego, lecz w momencie, kiedy dociera on do organu egzekucyjnego, adres ten jest już nieaktualny. Odpowiedź na pytanie, nie wnikając w moralny aspekt sprawy, brzmi: zmiana adresu nie uchroni teraz przed egzekucją.
Podstawa prawna
• art. 15 par. 1a, art. 27 par. 1a, art. 36 par. 3 i 4 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070)
można sprzedać samodzielnie ruchomość do licytacji
Nie zapłaciłem kar i pod młotek pójdzie jedno z moich aut. Obawiam się, że przy licytacji zostanie ono sprzedane za ułamek faktycznej wartości. Czy sam mogę go sprzedać, a pieniądze przeznaczyć na spłatę zobowiązania?
Zobowiązany ma obecnie prawo wystąpić do organu egzekucyjnego z wnioskiem o wyrażenie zgody na sprzedaż zajętej ruchomości (dodany art. 104a u.p.e.a.). Przy czym taki wniosek może być złożony dopiero po oszacowaniu wartości ruchomości. To nowe prawo przysługuje od 30 lipca, wcześniej ustawa egzekucyjna nie przewidywała możliwości sprzedaży zajętej ruchomości przez zobowiązanego za zgodą organu egzekucyjnego. Podkreślić należy, że sprzedaż ruchomości nie stanowi sprzedaży egzekucyjnej, a zatem nie ma potrzeby stosowania mechanizmów analogicznych jak przy licytacji publicznej czy przetargu ofert. Jeżeli wartość szacunkowa zajętej ruchomości przekracza 5 tys. zł, podmiot, który zamierza nabyć zajętą ruchomość, wpłaca na rachunek organu egzekucyjnego zaliczkę w wysokości 1/10 wartości szacunkowej. We wniosku o wyrażenie zgody na sprzedaż zajętej ruchomości zobowiązany musi podać: dane podmiotu, który zamierza nabyć ruchomość, w tym imię i nazwisko lub nazwę oraz odpowiednio adres miejsca zamieszkania lub siedziby, numer telefonu i adres elektroniczny, jeżeli posiada, oraz numer rachunku bankowego w przypadku wpłaty zaliczki. Trzeba wskazać: ruchomość, która ma być sprzedana, oraz proponowaną cenę jej nabycia (równą co najmniej cenie odpowiadającej wartości szacunkowej ruchomości albo połowie jej wartości szacunkowej – w przypadku gdyby sprzedaż przez organ egzekucyjny w pierwszym terminie nie doszła do skutku, bądź 1/3 wartości szacunkowej ruchomości – w razie gdy sprzedaż przez organ egzekucyjny nie doszła do skutku w drugim terminie. Ponadto we wniosku należy określić termin i sposób zapłaty proponowanej ceny. Do wniosku dołącza się oświadczenie podmiotu o zamiarze nabycia zajętej ruchomości po proponowanej cenie oraz dowód wpłaty zaliczki. Wniosek nie będzie rozpatrzony, gdy nie będzie spełniał ww. warunków. Organ egzekucyjny wydaje postanowienie w sprawie wyrażenia zgody na sprzedaż zajętej ruchomości w terminie 14 dni od dnia jego złożenia. Gdy postanowienie będzie negatywne, można złożyć zażalenie.
Podstawa prawna
• art. 104a–104b ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438, ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070)
