Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (odpowiednią prowizją) do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym. Wszystko to w zakresie działalności prowadzonego przedsiębiorstwa.

W związku z podobieństwem komisu do zlecenia, zwykle komis postrzega się jako szczególny jego rodzaj. Odmienność dotyczy umocowania przyjmującego zlecenie (komisanta) oraz cechy odpłatności. Komis jest zawsze odpłatny, zlecenie zaś może być nieodpłatne.

Komisant ma roszczenie o zapłatę prowizji z chwilą, gdy komitent otrzymał rzecz albo cenę. Jeżeli umowa ma być wykonywana częściami, komisant rości sobie prawo do prowizji w miarę wykonywania umowy.

Komisant może żądać prowizji także wtedy, gdy umowa nie została wykonana z przyczyn dotyczących komitenta.

Dla zabezpieczenia roszczeń o prowizję oraz roszczeń o zwrot wydatków i zaliczek udzielonych komitentowi, jak również dla zabezpieczenia wszelkich innych należności wynikłych ze zleceń komisowych komisantowi przysługuje prawo zastawu na rzeczach stanowiących przedmiot komisu. Zastaw trwa dopóki rzeczy te znajdują się u niego lub u osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów.

Ważne. Należności mogą być zaspokojone z wierzytelności nabytych przez komisanta na rachunek komitenta, z pierwszeństwem przed wierzycielami komitenta.

Przedmiotem umowy komisu jest sprzedaż lub kupno rzeczy ruchomych, nie można w niej uwzględniać zatem nieruchomości czy papierów wartościowych.

Na koniec umowy, komisant powinien wydać komitentowi wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, w szczególności powinien przelać na niego wierzytelności, które nabył na jego rachunek. Takie uprawnienia komitenta są skuteczne także względem wierzycieli komisanta.

Należy pamiętać, że komisant nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne rzeczy, jak również za jej wady prawne, jeżeli przed zawarciem umowy podał to do wiadomości kupującego.

Jednakże wyłączenie odpowiedzialności nie dotyczy wad rzeczy, o których komisant wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.

Uwaga. Powyższej zasady nie stosuje się, jeżeli kupującym jest konsument.

Cechy umowy komisu: Rodzaj umowy:

  • konsensualna; (gdy dwie lub więcej stron złożą zgodne oświadczenia woli.
  • dwustronnie zobowiązująca;
  • wzajemna;
  • odpłatna.