Jeżeli dniówka pracownika jest wydłużona, to powinien mieć prawo do kolejnych (drugiej i trzeciej) 15-minutowych przerw od wykonywania obowiązków. Dostosowywanie stanowisk pracy do potrzeb osób starszych należy dofinansować z Funduszu Pracy lub innych źródeł publicznych.
Takie rozwiązania przewiduje „Porozumienie strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego na rzecz aktywnego starzenia”, które przyjęli partnerzy społeczni reprezentowani w RDS (trzy ogólnopolskie centrale związkowe i cztery organizacje pracodawców). Liczą, że wypracowane wspólnie propozycje zaakceptuje i zrealizuje rząd.
– Przedstawiciele resortu rodziny, pracy i polityki zapewniali wielokrotnie, że wdrożą propozycje uzgodnione wspólnie przez strony pracodawców i pracowników. Mamy nadzieję, że te deklaracje są aktualne – wskazuje prof. Jacek Męcina, przewodniczący zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych RDS, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Niektóre z propozycji zawartych w porozumieniu przewidują szczegółowe zmiany w prawie. Chodzi np. o wprowadzenie dwóch dodatkowych przerw od pracy. Obecnie przysługuje jedna – dla zatrudnionego, którego dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej sześć godzin. Po zmianach kolejna przerwa (druga) przysługiwałaby, jeśli dniówka wynosiłaby więcej niż dziewięć godzin, a trzecia – gdy czas pracy przekraczałby 16 godzin. Co istotne, uprawnienie takie miałoby przysługiwać wszystkim pracownikom, a nie tylko tym starszym (kobietom po 55. roku życia i mężczyznom po 60.).
– Trzeba zmienić sposób myślenia o modelu wydłużania aktywności zawodowej. Jeśli warunki pracy w trakcie całej kariery zawodowej będą dobre, to zatrudniony zachowa lepszą kondycję zdrowotną. Chętniej podejmie też decyzję o kontynuowaniu zatrudnienia w starszym wieku. To jeden z celów wspomnianego porozumienia – wyjaśnia Andrzej Radzikowski, przewodniczący OPZZ.
Część propozycji zakłada wypracowanie kolejnych rozwiązań (np. dotyczących ograniczenia pracy osób starszych w godzinach nadliczbowych, ewentualnych zmian w ochronie przedemerytalnej, wprowadzenia dopłat do zatrudnienia seniorów lub ułatwień podatkowych i składkowych). Do wydłużania aktywności zawodowej ma też zachęcać m.in. wspomniane dofinansowanie modernizacji stanowisk pracy oraz możliwość tworzenia zakładowego Funduszu Podnoszenia Kompetencji i Kwalifikacji finansowanego z części składek płaconych na FP oraz wkładu własnego pracodawcy (jego tworzenie byłoby dobrowolne). Ze środków Funduszu Pracy mogłyby być też finansowane świadczenia wynikające z tzw. umowy mentorskiej. Mentor (starszy pracownik) wdrażałby w obowiązki osoby nowo przyjmowane lub dążące do przekwalifikowania.
– Porozumienie zyskuje nowe znaczenie także w związku z trudną sytuacją na rynku pracy wynikającą ze stanu pandemii – podkreśla Andrzej Radzikowski.
W tym zakresie konieczne są dalej idące rozwiązania. – Chodzi np. o ułatwienie stosowania pracy zdalnej. Ta forma wykonywania zadań może sprzyjać wydłużaniu aktywności zawodowej, ale zasady jej stosowania powinny uwzględniać uwagi firm – podsumowuje prof. Męcina. ©℗