W przyjętej przez Sejm w dniu 30.04.2020 r. ustawie o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 [Tarcza 3.0], znajdują się propozycje „ucywilizowania” zamieszania w obszarze gospodarki odpadami. Odetchną nie tylko gminy

Tarcza 3.0. wydłuża termin dla gmin na podjęcie uchwał o wprowadzeniu regulaminów utrzymania czystości i porządku w gminach. Na mocy ustawy z 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, gminy miały obowiązek dostosować w/w regulaminy do zmiany w sposobie gospodarowania odpadami komunalnymi do 6 września 2020 r. Gminy, które uchwaliły nowe regulaminy, borykały się z licznymi błędami formalnymi, czego efektem było uchylanie uchwał wprowadzających te akty prawa miejscowego przez regionalne izby obrachunkowe (RIO) oraz wojewodów. Przyczyną tego były błędnie przyjęte metody ustalania opłaty, jak i wysokości stawek. Problemem była też kwestia wielkości pojemnika i proporcjonalności stawki, gdyż ustawodawca wskazał stawkę maksymalną bez rozróżnienia wielkości pojemników.

Tarcza 3.0. przedłużyła termin na dostosowanie przepisów lokalnych (a więc i wysokości stawek za odbiór odpadów komunalnych) do 31 grudnia 2020 r. Do czasu uchwalenia nowych regulaminów, obowiązać więc będą dotychczasowe stawki i metody naliczania opłat za odbiór odpadów komunalnych.

Wydłuża także okres sprawozdawczy i audytowy za 2019 r., obejmujący realizację zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi. Wydłużone terminy dotyczą nie tylko jednostek samorządu terytorialnego, ale również podmiotów zajmujących się odbieraniem i selektywnym zbieraniem odpadów komunalnych. O ile gminy mają czas na złożenie sprawozdania za 2019 r. do dnia 31 października 2020 r. (dla marszałków województwa ten termin ma zostać przedłużony do 31 grudnia 2020 r.), to dla podmiotów prowadzących regulowaną działalność gospodarczą z zakresu odbioru odpadów komunalnych oraz prowadzących punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych termin na złożenie wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta sprawozdania za 2019 r. upływa w dniu 31 sierpnia 2020 r.

Brak wpisu do BDO nie wstrzymuje prowadzenia ewidencji

Problem z uzyskaniem wpisu do BDO dotyka większości podmiotów wytwarzających odpady, ale również podmioty zajmujące się gospodarowaniem odpadami, czyli wprowadzającymi na teren kraju produkty, prowadzącymi odzysk lub recykling, eksportującymi oraz dostarczającymi wewnątrzwspólnotowo odpady w celu poddania ich recyklingowi lub odzyskowi, czy też gospodarującymi zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym czy transportującym odpady. Zgodnie z ustawą o odpadach, podmioty które zamierzają prowadzić działalność w w/w obszarach, muszą uzyskać wpis do BDO. Kontrowersje wzbudzał również obowiązek prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości za pomocą systemu w ramach Bazy od stycznia 2020 r.,. Z powodu licznych problemów technicznych, leżących po stronie systemu teleinformatycznego, prowadzenie obowiązkowej ewidencji, za pomocą systemu było niemożliwe, a podmioty świadczące usługi z zakresu gospodarowania odpadami obawiały się nakładania wysokich kar grzywny za niedopełnienie obowiązku prowadzenia ewidencji w systemie teleinformatycznym.

Tarcza 3.0 zakłada, iż podmioty wymienione w art. 50 ust.1 ustawy o odpadach, które złożyły wniosek o wpis do BDO (lecz nie zostały jeszcze wpisane) mogą prowadzić działalności gospodarczą bez wymaganego wpisu do rejestru i nie będą podlegać karze grzywny przewidzianej w art. 194 ust. 1 pkt 5 ustawy o odpadach. Możliwość prowadzenia działalności bez wpisu do rejestru, bez negatywnych konsekwencji polegających na nałożeniu kary, jest dopuszczalna do dnia 31 grudnia 2020 r. Ponadto, prowadzenie ewidencji odpadów nadal będzie mogło odbywać się na dotychczasowych zasadach, czyli w formie papierowej.

Przedłużenie ważności zezwoleń na zbieranie, wytwarzanie lub przetwarzanie odpadów oraz pozwoleń zintegrowanych

Tarcza 3.0. wprowadza wydłużenie ważności zezwoleń dla posiadaczy odpadów, których termin wyekspirowałby w takcie trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Warunkiem przedłużenia zezwoleń i pozwoleń jest złożenie przez posiadacza odpadów, w terminie wniosku o wydanie kolejnego pozwolenia lub zezwolenia.

Wydłużony został również termin obowiązywania dotychczasowych decyzji, wobec których posiadacze odpadów, w terminie do 05.03.2020 r., złożyli wnioski o zmianę posiadanych pozwoleń lub zezwoleń.

W obu powyższych przypadkach, termin obowiązywania decyzji upływa w dniu rozpatrzenia wniosku o zmianę, wydania nowego zezwolenia czy pozwolenia bądź zawiadomienia wnioskodawcy o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania. Oznacza to, że przedsiębiorcy zajmujący się wytarzaniem, zbieraniem lub przetwarzaniem odpadów powinni dołożyć należytej staranności przy odbiorze przesyłek pocztowych, co w obecnym stanie zagrożenia epidemiologicznego może być utrudnione.

Karolina Olszewska, Kancelaria Prawna Gessel